Bağlaç Olan “De” ve “Da”
Türkçede “de” ve “da” iki ayrı kelimedir. Bu kelimeler, bağlaç olarak kullanıldığında ayrı yazılır. Bağlaç olan “de” ve “da”, cümlede iki ayrı unsuru birbirine bağlar. Bu unsurlar, fiil, isim, sıfat, zarf, bağlaç veya ünlem olabilir.
Bağlaç Olan “De” ve “Da”nın Kullanım Alanları
Bağlaç olan “de” ve “da”, cümlede aşağıdaki anlamları ifade etmek için kullanılabilir:
- Benzerlik: “Ben de gidiyorum.” (Sözcük anlamı: “Ben de, senin gibi gidiyorum.”)
- Eklenme: “Kitap da kalemi de aldım.” (Sözcük anlamı: “Kitap ve kalemi de aldım.”)
- Seçme: “Kırmızı da mavi de güzel renklerdir.” (Sözcük anlamı: “Kırmızı veya mavi de güzel renklerdir.”)
- Örnekleme: “Çocuklar oyun oynarken, köpekler de havladı.” (Sözcük anlamı: “Çocuklar oyun oynarken, köpekler de onlara eşlik etti.”)
- Karşılaştırma: “Güzel de olsan, dürüst değilsen, bir işe yaramazsın.” (Sözcük anlamı: “Güzel olsan da, dürüst değilsen, bir işe yaramazsın.”)
Bağlaç Olan “De” ve “Da”nın Yazımı
Bağlaç olan “de” ve “da”, cümlede iki ayrı unsuru birbirine bağlar. Bu unsurlar, fiil, isim, sıfat, zarf, bağlaç veya ünlem olabilir. Bağlaç olan “de” ve “da”, ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar.
Örnek:
- Fiil: “Ben de geldim.” (Fiil ve fiil arasında)
- İsim: “Kitap da kalemi de aldım.” (İsim ve isim arasında)
- Sıfat: “Güzel de akıllı da bir kızdı.” (Sıfat ve sıfat arasında)
- Zarf: “Yavaş da olsa, sonunda başardı.” (Zarf ve zarf arasında)
- Bağlaç: “İstersen sen de gel.” (Bağlaç ve fiil arasında)
- Ünlem: “Aaa! Sen de buradaymışsın.” (Ünlem ve fiil arasında)
Bağlaç Olan “De” ve “Da”nın Kullanımı ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bağlaç olan “de” ve “da”, cümleden çıkarılırsa cümlenin anlamı bozulur.
- Bağlaç olan “de” ve “da”, kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar.
- Bağlaç olan “de” ve “da”, kendisinden önceki kelimenin son ünsüzüne bağlı olarak sert veya yumuşak yazılabilir.
Bağlaç Olan “De” ve “Da”nın Kullanıldığı Cümle Örnekleri
- Benzerlik:
- “Ben de gidiyorum, sen de gel.”
- “O da güzel, bu da güzel.”
- “Gökyüzü de deniz de maviydi.”
- Eklenme:
- “Kitap da kalemi de aldım.”
- “Evde annen de baban da var mı?”
- “Köpek de kedi de evden kaçtı.”
- Seçme:
- “Kırmızı da mavi de alacağım.”
- “Tatlı da ekşi de seviyorum.”
- “İstersen sen de gel, istersen sen gelme.”
- Örnekleme:
- “Çocuklar oyun oynarken, köpekler de havladı.”
- “Okula giderken, yolda gördüğüm kedi çok güzeldi.”
- “Hayatımda gördüğüm en güzel manzara buydu.”
- Karşılaştırma:
- “Güzel de olsan, dürüst değilsen, bir işe yaramazsın.”
- “Kırmızı da güzeldir, mavi de güzeldir, ama beyaz daha güzeldir.”
- “Daha önce de söyledim, yine söylüyorum: Bu iş olmaz.”
**Bağlaç Olan “De” ve “Da”nın Kullanıldığı Cüm