Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında Gelibolu Yarımadası’nda yapılan deniz ve kara muharebeleridir. Savaşın sonucunda, Osmanlı İmparatorluğu galip gelmiş ve İtilaf Devletleri’nin İstanbul’u ele geçirme planı suya düşmüştür.
Savaşın Nedenleri
Çanakkale Savaşı’nın temel nedeni, İtilaf Devletleri’nin Osmanlı İmparatorluğu’nu savaş dışı bırakmak istemesidir. İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun savaş dışı kalması durumunda Rusya’ya yardımlarını artırmayı ve Almanya’yı savaşta zayıflatmayı planlamaktadır.
İtilaf Devletleri’nin Osmanlı İmparatorluğu’nu savaş dışı bırakmak için iki yolu vardır:
- Çanakkale Boğazı’nı geçerek İstanbul’u ele geçirmek.
- Osmanlı İmparatorluğu’nun Orta Doğu’daki topraklarını işgal etmek.
İtilaf Devletleri, ilk olarak Çanakkale Boğazı’nı geçmeyi planlamıştır. Çünkü Çanakkale Boğazı’nın ele geçirilmesi durumunda, İstanbul’a doğrudan ulaşım sağlanacak ve Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti ele geçirilecektir.
Savaşın Aşamaları
Çanakkale Savaşı, iki aşamada gerçekleşmiştir:
Birinci Aşama: Deniz Savaşları (19 Şubat – 18 Mart 1915)
İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı’nı geçmek için ilk olarak deniz savaşlarını başlatmıştır. 19 Şubat 1915 tarihinde başlayan deniz savaşları, 18 Mart 1915 tarihinde Türklerin zaferi ile sonuçlanmıştır.
İtilaf Devletleri, deniz savaşlarında büyük bir güç üstünlüğüne sahip olmasına rağmen, Türklerin kahramanca savunması karşısında yenilgiye uğramıştır.
İkinci Aşama: Kara Savaşları (25 Nisan – 9 Ocak 1916)
Deniz savaşlarında yenilgiye uğrayan İtilaf Devletleri, karadan Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yapmaya karar vermiştir. 25 Nisan 1915 tarihinde başlayan kara savaşları, 9 Ocak 1916 tarihinde Türklerin zaferi ile sonuçlanmıştır.
Kara savaşları, çok kanlı ve uzun süreli olmuştur. İki taraf da ağır kayıplar vermiştir. Ancak Türklerin kahramanca savunması karşısında İtilaf Devletleri, Gelibolu Yarımadası’ndan çekilmek zorunda kalmıştır.
Savaşın Sonuçları
Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştiren önemli bir savaştır. Savaşın sonuçları şu şekildedir:
- Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı’nda savaş dışı kalmamıştır.
- İtilaf Devletleri’nin İstanbul’u ele geçirme planı suya düşmüştür.
- Almanya, Osmanlı İmparatorluğu’ndan aldığı desteğin devamını sağlamıştır.
- Savaşın sonucunda, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir moral kaynağı sağlanmıştır.
Savaşın Önemi
Çanakkale Savaşı, Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Savaşın önemi şu şekilde özetlenebilir:
- Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
- Türk milletinin kahramanlığını ve fedakârlığını dünyaya göstermiştir.
- Türk milletinin milli birlik ve beraberliğini güçlendirmiştir.
Savaşın Kahramanları
Çanakkale Savaşı’nda birçok kahraman Türk askeri şehit olmuştur. Bu kahramanlardan bazıları şunlardır:
- Seyit Onbaşı: 18 Mart 1915 tarihinde Seddülbahir Köyü’nde bulunan Rumeli Mecidiye Tabyası’nda top mermisini tek başına kaldırarak düşman gemisine isabet ettiren kahraman askerdir.
- Hasan Tahsin: 19 Şubat 1915 tarihinde Çanakkale Boğazı’ndan geçen İngiliz gemilerine ateş açarak Türklerin savaşa hazır olduğunu gösteren kahraman askerdir.
- Yahya Çavuş: 5 Mayıs 1915 tarihinde Conkbayırı’nda düşmana karşı gösterdiği kahramanlıkla Türk milletinin gönlünde taht kurmuştur.
Çanakkale Savaşı, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin önemli bir parçasıdır. Savaşın kahramanları, Türk milletinin bağımsızlığı için canlarını feda etmişlerdir. Bu kahramanlar, Türk milletinin hafızasında sonsuza dek yaşayacaktır.