Canlı Maymun Lokantası, Türk tiyatro yazarı Güngör Dilmen’in 1963 yılında yazdığı bir dram oyunudur. Oyun, ilk olarak 1964 yılında İstanbul’da sahnelenmiştir.
Oyun, Hong Kong’da balayı tatili yapan Amerikalı bir çiftin başından geçen sıra dışı olayları konu alır. Jonathan ve eşi, dünyayı gezerken Hong Kong’a gelirler. Burada, canlı maymun beyni servis eden bir lokantaya giderler. Bu lokanta, Doğu ve Batı kültürlerinin karşı karşıya geldiği bir yerdir.
Jonathan ve eşi, lokantada kendilerine sunulan canlı maymunun başını beklerken, maymun kaçar. Bunun üzerine, lokantada çalışan bir Çinli adam, kendi beynini satmaya karar verir. Bu adam, yoksul bir ailenin reisi olan bir şairdir.
Jonathan ve eşi, bu teklif karşısında şaşkınlık ve korku yaşarlar. Ancak, sonunda adamın teklifini kabul ederler. Adamın beyni, masanın ortasındaki delikten çıkarılarak, Jonathan ve eşinin önüne koyulur. Çift, maymunun beyinini yemeden önce, adamın son sözlerini dinlerler. Adam, onlara, bu dünyanın bir yalan olduğunu ve gerçek mutluluğun içinde bulunduğunu söyler.
Adamın sözleri, çiftin üzerinde derin bir etki bırakır. Çift, bu olaydan sonra, dünyayı farklı bir gözle görmeye başlar.
Oyundaki Temalar
Canlı Maymun Lokantası, birçok temaya değinen bir oyundur. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Doğu-Batı çatışması: Oyun, Doğu ve Batı kültürlerinin karşı karşıya geldiği bir ortamda geçer. Jonathan ve eşi, Batı’nın zengin ve modern dünyasından gelen iki kişidir. Lokantadaki Çinli adam ise Doğu’nun fakir ve geleneksel dünyasından gelen bir kişidir. Bu iki farklı kültür, oyun boyunca çatışma halindedir.
- Hayvan hakları: Oyun, hayvan hakları konusuna da dikkat çeker. Maymunun canlı canlı öldürülmesi, oyunun en çarpıcı sahnelerinden biridir. Bu sahne, seyirciye, hayvanların yaşam hakkının önemini hatırlatır.
- Yaşam ve ölüm: Oyun, yaşam ve ölüm kavramlarını da sorgular. Adamın beyninin çıkarıldığı sahne, yaşamın ve ölümün bir anda değişebileceğini gösterir.
Oyundaki Karakterler
- Jonathan: Oyunun baş karakteridir. Sokak satıcılığından petrol zenginliğine yükselmiş bir adamdır. Batılı kültürünün değerlerine bağlıdır.
- Eşi: Jonathan’ın eşidir. Zengin ve modern bir kadındır. Batılı kültürünün değerlerine bağlıdır.
- Bay Wong: Lokantadaki Çinli adamdır. Yoksul bir ailenin reisi olan bir şairdir. Doğu kültürünün değerlerine bağlıdır.
Oyundaki Sahneler
Oyun, üç perdeden oluşur. İlk perdede, Jonathan ve eşinin Hong Kong’a gelişleri ve canlı maymun lokantasına gitmeleri anlatılır. İkinci perdede, maymunun kaçması ve Bay Wong’un beynini satmaya karar vermesi anlatılır. Üçüncü perdede ise, adamın beyninin çıkarılması ve çiftin yaşadığı dönüşüm anlatılır.
Oyunla İlgili Eleştiriler
Canlı Maymun Lokantası, Türk tiyatrosunun en önemli oyunlarından biri olarak kabul edilir. Oyun, farklı temaları ele alışı ve çarpıcı sahneleriyle dikkat çeker. Oyun, birçok kez sahnelenmiş ve ödüller kazanmıştır.
Oyunla ilgili eleştiriler genel olarak olumludur. Oyunun, Doğu-Batı çatışması, hayvan hakları ve yaşam-ölüm gibi önemli temaları ele alması beğenilir. Oyunun, çarpıcı sahneleri ve etkileyici diyalogları da övülür.
Ancak, oyunla ilgili bazı eleştiriler de vardır. Bazı eleştirmenler, oyunun bazı sahnelerinin fazlasıyla vahşi olduğunu ve seyirciyi rahatsız ettiğini savunur. Bazı eleştirmenler de, oyunun bazı temalarını yeterince derinlemesine işlemediğini iddia eder.
Sonuç
Canlı Maymun Lokantası, Türk tiyatrosunun en önemli oyunlarından biridir. Oyun, farklı temaları ele alışı ve çarpıcı sahneleriyle dikkat çeker. Oyun, birçok kez sahnelenmiş ve ödüller kazanmıştır.
Oyun, Doğu-Batı çatışması, hayvan hakları ve yaşam-ölüm gibi önemli temaları ele alır. Oyunun çarpıcı sahneleri ve etkileyici diyalogları, seyirciyi etkilemeyi başarır