Cemal Süreya’nın Fotoğraf Şiiri: “Üvercinka”
Cemal Süreya, Türk şiirinin en önemli isimlerinden biridir. Modern Türk şiirinin öncülerinden olan Süreya, şiirlerinde günlük hayatın sıradan olaylarını, aşk, ayrılık ve ölüm gibi evrensel temaları işlemiştir.
Süreya’nın en ünlü şiirlerinden biri olan “Üvercinka”, bir fotoğraf şiiridir. Fotoğraf şiiri, bir fotoğrafı konu alan veya bir fotoğrafın etkisiyle yazılmış şiir türüdür. “Üvercinka” şiiri, Süreya’nın 1973 yılında çekilmiş bir fotoğrafını konu alır.
Şiirin Konusu
Şiir, Süreya’nın bir parkta, bir ağacın altında otururken çekilmiş bir fotoğrafını tasvir eder. Şair, fotoğraftaki kendisine dışarıdan bir gözle bakar ve o anki duygularını ve düşüncelerini dile getirir.
Şiirin ilk dörtlüğü, fotoğraftaki şairin dış görünüşünü anlatır:
“Üvercinka’nın altında oturuyorum
Gözlerim kapalı
Saçlarım uzun
Sakalım beyaz”
İkinci dörtlükte şair, fotoğraftaki kendisine daha derinlemesine bakar ve iç dünyasını açığa çıkarır:
“Yüzümde bir gülümseme var
Ama gözlerimde hüzün
Kalbimde bir sızı
Aklımda binbir düşünce”
Şiirin son dörtlüğü, şairin fotoğraftaki kendisine karşı duyduğu karmaşık duyguları ifade eder:
“Bu fotoğrafı seviyorum
Çünkü beni olduğum gibi gösteriyor
Ama aynı zamanda nefret ediyorum
Çünkü beni yaşlanmış gösteriyor”
Şiirin Analizi
“Üvercinka” şiiri, zamanın geçişi, yaşlanma ve ölüm gibi temaları işler. Şair, fotoğraftaki kendisine hem sevgi hem de nefretle bakar. Fotoğraf, şaire hem geçmişini hem de geleceğini hatırlatır.
Şiirin dili yalın ve doğrudan olup, günlük konuşma diline yakındır. Süreya, şiirinde imgeler ve mecazlar kullanarak fotoğraftaki kendisini canlı bir şekilde tasvir eder.
Şiirin Önemi
“Üvercinka” şiiri, Türk şiirinde önemli bir yere sahiptir. Fotoğraf şiiri türünün en başarılı örneklerinden biri olan şiir, zamanın geçişi ve yaşlanma gibi evrensel temaları işlemesiyle dikkat çeker.
Şiir, aynı zamanda Süreya’nın şiirsel tarzının bir yansımasıdır. Süreya, şiirlerinde günlük hayatın sıradan olaylarını ve duygularını işlemiş, yalın ve doğrudan bir dil kullanmıştır.
İlgili Kaynaklar
- Cemal Süreya’nın “Üvercinka” Şiiri Üzerine Bir İnceleme
- Cemal Süreya’nın Fotoğraf Şiirleri
- Cemal Süreya’nın “Üvercinka” Şiiri