Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma
Çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma (ÇÖKSP), 1980’lerde Steve de Shazer ve Insoo Kim Berg tarafından geliştirilen bir psikolojik danışma yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, danışanın mevcut durumunu ve hedeflerini göz önünde bulundurarak, danışanın kendi çözümlerini oluşturmasına yardımcı olmayı amaçlar.
ÇÖKSP, geleneksel psikolojik danışma yaklaşımlarından farklı olarak, geçmişe odaklanmak yerine geleceğe odaklanır. Danışman, danışanın sorunun nasıl çözüleceği üzerine odaklanır ve danışanın içinde bulunduğu durumun bir parçası olarak gördüğü çözümleri keşfetmesine yardımcı olur.
ÇÖKSP, genellikle 5-10 seanslık bir süreçtir. Ancak, bazı durumlarda daha kısa veya daha uzun süreli de olabilir.
ÇÖKSP’nin Temel İlkeleri
ÇÖKSP’nin temel ilkeleri şunlardır:
- Güçlü yönler ve kaynaklar üzerine odaklanma: ÇÖKSP, danışanın güçlü yönleri ve kaynakları üzerine odaklanır. Danışman, danışanın içinde bulunduğu durumun bir parçası olarak gördüğü çözümleri keşfetmesine yardımcı olur.
- Gelecek odaklı olma: ÇÖKSP, geçmişe odaklanmak yerine geleceğe odaklanır. Danışman, danışanın sorunun nasıl çözüleceği üzerine odaklanır.
- İşbirliği: ÇÖKSP, danışman ve danışanın işbirliği içinde çalışmasına dayanır. Danışman, danışanın kendi çözümlerini oluşturmasına yardımcı olur.
- Kısa süreli olma: ÇÖKSP, genellikle 5-10 seanslık bir süreçtir.
ÇÖKSP’nin Uygulaması
ÇÖKSP’nin uygulamasında, danışman danışanın sorununu anlamak için bir dizi soru sorar. Bu sorular, danışanın sorununu nasıl tanımladığını, sorunun danışanın hayatında nasıl bir etkisi olduğunu ve sorunu çözmek için ne yapmak istediğini anlamaya yardımcı olur.
Danışman, danışanın sorununu anladıktan sonra, danışanın sorunu çözmek için kullanabileceği çözümleri keşfetmeye başlar. Bu çözümleri keşfetmek için danışman, danışanın geçmişte sorunu çözdüğü zamanlara odaklanır. Danışman, danışanın içinde bulunduğu durumun bir parçası olarak gördüğü çözümleri keşfetmesine yardımcı olur.
Danışan, sorunu çözmek için kullanabileceği çözümleri keşfettikten sonra, bu çözümleri uygulamaya başlar. Danışman, danışanın çözümleri uygulama sürecinde ona destek olur.
ÇÖKSP’nin Etkinliği
ÇÖKSP, çeşitli psikolojik sorunlarda etkili olduğu gösterilmiştir. Bu sorunlar arasında anksiyete, depresyon, ilişki sorunları, aile sorunları ve yaşam geçişleri yer alır.
ÇÖKSP’nin etkililiğinin gösterildiği bazı araştırmalar şunlardır:
- O’Hanlon ve Weiner-Davis (1989), ÇÖKSP’nin anksiyete ve depresyon yaşayan kişilerde etkili olduğunu gösteren bir araştırma yayınladılar.
- Berg ve Miller (1992), ÇÖKSP’nin aile sorunlarında etkili olduğunu gösteren bir araştırma yayınladılar.
- Seligman ve arkadaşları (1995), ÇÖKSP’nin yaşam geçişlerinde etkili olduğunu gösteren bir araştırma yayınladılar.
ÇÖKSP’nin Avantajları
ÇÖKSP’nin bazı avantajları şunlardır:
- Kısa süreli: ÇÖKSP, genellikle 5-10 seanslık bir süreçtir. Bu, danışanların kısa sürede çözüm bulmalarına yardımcı olur.
- Etkili: ÇÖKSP, çeşitli psikolojik sorunlarda etkili olduğu gösterilmiştir.
- İşbirlikçi: ÇÖKSP, danışman ve danışanın işbirliği içinde çalışmasına dayanır. Bu, danışanların kendi çözümlerini oluşturmalarına yardımcı olur.
ÇÖKSP’nin Dezavantajları
ÇÖKSP’nin bazı dezavantajları şunlardır:
- Kompleks sorunlar için uygun olmayabilir: ÇÖKSP, genellikle basit veya orta düzeyde sorunlar için uygundur. Daha kompleks sorunlar için başka psikolojik danışma yaklaşımları daha uygun olabilir.
- Tüm danışanlar için uygun olmayabilir: ÇÖKSP, bazı danışanlar için uygun olmayabilir. Örneğin, geçmişe odaklanmak isteyen veya belirli bir teorik yaklaşımı tercih eden danışanlar için ÇÖKSP uygun olmayabilir.
**Sonuç olarak, ÇÖKSP, kısa sürede çözüm bulmak isteyen ve kendi çözümlerini oluşturmak isteyen danışanlar için etkili bir psikolojik danışma