Deprem, Zemin ve İBB
Deprem, yer kabuğunda ani bir enerji boşalması sonucu oluşan sismik dalgaların yer yüzeyine ulaşmasıyla oluşan doğal bir afettir. Depremler, yer kabuğundaki fay hatları boyunca meydana gelir. Fay hatları, yer kabuğunda bulunan ve birbirine göre hareket eden kaya kütlelerinin sınırlarını oluşturur. Depremler, bu kaya kütlelerinin birbirlerine göre hareket etmesi sonucu oluşan enerjinin sismik dalgalar şeklinde yayılmasıyla oluşur.
Depremlerin şiddeti, Richter ölçeği ile ölçülür. Richter ölçeği, depremin merkez üssünde oluşan sismik dalgaların genliğini temel alarak depremin şiddetini belirler. Richter ölçeğinde depremlerin şiddeti 1 ile 10 arasında değişir. 1 şiddetindeki depremler, insanlar tarafından hissedilmezken, 10 şiddetindeki depremler, çok büyük yıkımlara yol açabilir.
Depremlerin yıkıcılığı, depremin şiddetine, merkez üssünün derinliğine, yerel zemin koşullarına ve yapıların dayanıklılığına bağlıdır. Depremin şiddeti ne kadar yüksek olursa, yıkıcılığı da o kadar fazla olur. Depremin merkez üssü ne kadar derin olursa, yıkıcılığı da o kadar az olur. Yerel zemin koşulları, depremin yıkıcılığını etkileyen önemli bir faktördür. Yumuşak ve gevşek zeminler, deprem dalgalarını daha fazla yükseltir ve bu da daha fazla yıkıma yol açar. Sağlam ve sert zeminler ise, deprem dalgalarını daha az yükseltir ve bu da daha az yıkıma yol açar. Yapıların dayanıklılığı da, depremin yıkıcılığını etkileyen önemli bir faktördür. Depreme dayanıklı olarak inşa edilen yapılar, deprem sırasında daha az hasar görür veya hiç hasar görmez. Depreme dayanıklı olmayan yapılar ise, deprem sırasında daha fazla hasar görür veya tamamen yıkılır.
İstanbul, Türkiye’nin en büyük şehridir ve aynı zamanda deprem açısından da en riskli bölgelerden biridir. İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Türkiye’nin en uzun ve en aktif fay hatlarından biridir. Bu fay hattı boyunca meydana gelen depremler, İstanbul’da büyük yıkımlara yol açabilir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul’da deprem riskini azaltmak için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar arasında, depreme dayanıklı yapıların inşası, mevcut yapıların güçlendirilmesi, deprem eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yer almaktadır.
Depremle İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Deprem Dairesi Başkanlığı
- Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı
- Deprem Yönetmeliği
- Deprem Eğitim ve Bilinçlendirme Kılavuzu