Diyaliz Nedir?
Diyaliz, böbreklerin yeterince çalışmadığı durumlarda vücutta biriken zararlı atık maddeleri ve fazla sıvıyı vücuttan atabilmek için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Böbrekler, kandaki atıkları ve fazla suyu filtreleyerek vücuttan atmakla görevli organlardır. Böbrek yetmezliği durumunda bu işlevleri yerine getiremezler ve bu da hastanın sağlığı için ciddi sorunlara yol açabilir.
Diyaliz Nasıl Yapılır?
Diyaliz işlemi, hastanın kanının vücudun dışından geçirilerek atıklardan arındırıldığı bir işlemdir. Bu işlem, genellikle bir hastane veya diyaliz merkezinde gerçekleştirilir. Diyaliz işleminde kullanılan cihaza hemodiyalizör denir. Hemodiyalizör, yarı geçirgen bir zardan oluşur. Hastanın kanı, hemodiyalizörün içinden geçirilirken, zarın bir yanında kandaki atık maddeler ve fazla su, diğer yanında ise diyalizat adı verilen özel bir sıvı bulunur. Atık maddeler ve fazla su, zarın yarı geçirgen yapısı sayesinde diyalizat sıvısına geçer.
Diyaliz işlemi, genellikle üç aşamada gerçekleştirilir:
- Kanın çekilmesi: Hastanın kanı, hemodiyalizöre girmeden önce bir iğne yardımı ile vücuttan alınır.
- Kanın temizlenmesi: Hastanın kanı, hemodiyalizörden geçirilerek atık maddelerden ve fazla sudan arındırılır.
- Kanın geri verilmesi: Atık maddelerden ve fazla sudan arındırılan kan, tekrar hastanın vücuduna verilir.
Diyaliz işleminin süresi, hastanın durumuna göre değişir. Genellikle 3-4 saat sürer. Diyaliz işlemi haftada üç kez yapılır.
Diyaliz Türleri
Diyaliz işlemi, iki temel yöntemle gerçekleştirilir:
- Hemodiyaliz: Hastanın kanı, vücudun dışından geçirilerek atıklardan arındırılır.
- Peritoneal diyaliz: Hastanın karın boşluğuna yerleştirilen bir kateter aracılığıyla, periton adı verilen karın zarı aracılığıyla atık maddeler ve fazla su vücuttan atılır.
Hemodiyaliz, diyaliz tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde, hastanın kanı, bir hemodiyaliz cihazı aracılığıyla vücudun dışından geçirilerek atıklardan arındırılır. Hemodiyaliz işlemi, genellikle hastanelerde veya diyaliz merkezlerinde gerçekleştirilir.
Peritoneal diyaliz, hemodiyalizden daha az yaygın kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, hastanın karın boşluğuna yerleştirilen bir kateter aracılığıyla, periton adı verilen karın zarı aracılığıyla atık maddeler ve fazla su vücuttan atılır. Peritoneal diyaliz işlemi, hastanın evinde veya iş yerinde yapılabilir.
Diyaliz Kimlere Uygulanır?
Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalara uygulanan bir tedavi yöntemidir. Böbrek yetmezliği, böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Böbrek yetmezliği, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenleri arasında, diyabet, yüksek tansiyon, kronik böbrek iltihabı ve böbrek kanseri sayılabilir.
Böbrek yetmezliği olan hastalar, diyaliz tedavisine ihtiyaç duyarlar. Diyaliz tedavisi, hastaların yaşam kalitesini ve yaşam süresini önemli ölçüde artırabilir.
Diyaliz Tedavisinin Yan Etkileri
Diyaliz tedavisinin bazı yan etkileri olabilir. Bu yan etkiler arasında, şunlar sayılabilir:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Kas krampları
- Tansiyon düşüklüğü
- Nefes darlığı
- Bulantı ve kusma
Bu yan etkiler genellikle hafiftir ve tedavinin kesilmesini gerektirmez. Ancak, bazı durumlarda daha ciddi yan etkiler de ortaya çıkabilir. Bu nedenle, diyaliz tedavisi gören hastaların düzenli olarak doktor kontrolünden geçmeleri önemlidir.
Diyaliz Tedavisinin Faydaları
Diyaliz tedavisi, böbrek yetmezliği olan hastalar için birçok fayda sağlar. Bu faydalar arasında, şunlar sayılabilir:
- Vücuttaki atık maddelerin ve fazla suyun atılmasını sağlar.
- Kan basıncını ve kandaki elektrolit seviyelerini düzenler.
- Hastanın yaşam kalitesini ve yaşam süresini artırır.
Diyaliz tedavisi, böbrek yetmezliği olan