Dolaşım Sistemi Nedir?
Dolaşım sistemi, vücuttaki tüm hücrelere besin, oksijen ve hormon gibi maddeleri taşıyan, aynı zamanda hücrelerden atık maddeleri uzaklaştıran bir sistemdir. Dolaşım sistemi, kalp, kan ve damarlar olmak üzere üç temel organdan oluşur.
Kalp
Kalp, dolaşım sisteminin en önemli organıdır. Vücudun sol tarafında bulunan kalp, dört odacıktan oluşur. Bu odacıklar, üstte bulunan sağ kulakçık ve sol kulakçık ile altta bulunan sağ karıncık ve sol karıncıktır.
Kalp, kaslı bir organdır ve düzenli olarak kasılarak kanı damarlara pompalar. Kalp, dakikada yaklaşık 70-80 kez kasılır. Kalp kaslarının kasılması, kanın damarlarda dolaşmasını sağlar.
Kan
Kan, dolaşım sisteminin diğer önemli bir organıdır. Kan, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, trombositler ve plazmadan oluşur.
Kırmızı kan hücreleri, oksijen ve karbondioksit gazlarını taşır. Beyaz kan hücreleri, vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Trombositler, kanamanın durmasını sağlar. Plazma, kanın sıvı kısmıdır ve besin maddeleri, hormonlar ve atık maddeleri taşır.
Damarlar
Damarlar, kanı kalpten vücuda ve vücuttan kalbe taşıyan kanallardır. Damarlar, atardamar, toplardamar ve kılcal damarlar olmak üzere üçe ayrılır.
Atardamar, kanı kalpten vücuda taşıyan damarlardır. Toplardamar, kanı vücuttan kalbe taşıyan damarlardır. Kılcal damarlar, atardamar ile toplardamar arasında bulunan ve kanın karışmasını sağlayan damarlardır.
Dolaşım Sisteminin İşleyişi
Dolaşım sistemi, büyük ve küçük kan dolaşımı olmak üzere iki şekilde çalışır.
Büyük Kan Dolaşımı
Büyük kan dolaşımı, kalpten çıkan temiz kanın vücudun tüm organlarına ve dokularına dağıtılmasını sağlayan dolaşım sistemidir.
Büyük kan dolaşımı, kalpten çıkan temiz kanın aort atardamarına pompalanmasıyla başlar. Aort atardamarından çıkan kan, vücuttaki tüm organ ve dokulara dağılır. Organ ve dokulara ulaşan kan, oksijen ve besin maddelerini hücrelere verir. Hücrelerde kullanılan oksijen ve besin maddelerinin yerine karbondioksit ve atık maddeler verilir.
Karbondioksit ve atık maddelerle dolu kirli kan, organ ve dokulardan toplardamarlara geçer. Toplardamarlar, kirli kanı kalbe geri taşır.
Küçük Kan Dolaşımı
Küçük kan dolaşımı, kalpten çıkan kirli kanın akciğerlere götürülmesini ve temizlenmesini sağlayan dolaşım sistemidir.
Küçük kan dolaşımı, kalpten çıkan kirli kanın pulmoner atardamarına pompalanmasıyla başlar. Pulmoner atardamardan çıkan kirli kan, akciğerlere gider. Akciğerlerde, kirli kandaki karbondioksit, oksijenle yer değiştirir. Oksijenlenmiş kan, akciğerlerden çıkan pulmoner toplardamarlara geçer. Pulmoner toplardamarlardan gelen oksijenlenmiş kan, kalbin sol kulakçığına gider.
Sol kulakçıktan gelen oksijenlenmiş kan, sol karıncık tarafından pompalanarak büyük kan dolaşımına katılır.
Dolaşım Sisteminin Görevleri
Dolaşım sistemi, vücudun tüm hücrelerine besin, oksijen ve hormon gibi maddeleri taşır. Aynı zamanda hücrelerden atık maddeleri uzaklaştırır. Dolaşım sisteminin görevleri şunlardır:
- Vücuttaki tüm hücrelere besin, oksijen ve hormon gibi maddelerin taşınmasını sağlar.
- Hücrelerden atık maddelerin uzaklaştırılması için gereklidir.
- Vücut sıcaklığının düzenlenmesine yardımcı olur.
- Büyüme ve gelişmeyi sağlar.
- Vücut savunmasını güçlendirir.
Dolaşım Sisteminin Sağlığı
Dolaşım sisteminin sağlıklı olması için, sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak ve sigara ve alkolden uzak durmak önemlidir.
Sağlıklı beslenmek, kanın kalitesini artırır ve kan dolaşımını iyileştirir. Düzenli egzersiz yapmak, kan basın