Durum Ekleri Nedir?
Durum ekleri, isimlerin cümledeki işlevlerini ve anlamlarını belirtmek için kullanılan eklerdir. Türkçede altı durum eki vardır:
- Yalın durum (-Ø)
- İlgi durumu (-i, -u, -ü)
- Yükleme durumu (-e, -a)
- Yönelme durumu (-e, -a)
- Bulunma-Ayrılma durumu (-da, -de, -ta, -ta)
- Ayrılma durumu (-dan, -den, -tan, -ten)
Yalın Durum (-Ø)
Yalın durum, ismin hiçbir ek almadığı halidir. Yalın durumdaki bir isim, cümlede özne, nesne, yer tamlayıcısı, zaman tamlayıcısı, durum tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı gibi görevlerde kullanılabilir.
Örnek:
- Özne: “Kuş uçtu.” (Kuş, özne görevindedir.)
- Nesne: “Evi boyadım.” (Evi, nesne görevindedir.)
- Yer tamlayıcısı: “Bahçede oturuyorum.” (Bahçede, yer tamlayıcısı görevindedir.)
- Zaman tamlayıcısı: “Yarın okula gideceğim.” (Yarın, zaman tamlayıcısı görevindedir.)
- Durum tamlayıcısı: “Dünyanın etrafında dönüyoruz.” (Dünyanın, durum tamlayıcısı görevindedir.)
İlgi Durumu (-i, -u, -ü)
İlgi durumu, ismin başka bir kelimeye bağlılığını göstermek için kullanılan ektir. İlgi durumu eki alan bir isim, cümlede iyelik eki alan bir kelimenin tamlayanı olur.
Örnek:
- **Kuşların sesi çok güzeldi.” (Kuşların, iyelik eki alan bir kelimedir. İsim olan “sesi” kelimesi, “kuşların” kelimesinin tamlayanıdır.)
- **Evin kapısı açıktı.” (Evin, iyelik eki alan bir kelimedir. İsim olan “kapısı” kelimesi, “evin” kelimesinin tamlayanıdır.)
- **Kitapların sayfaları kirliydi.” (Kitapların, iyelik eki alan bir kelimedir. İsim olan “sayfaları” kelimesi, “kitapların” kelimesinin tamlayanıdır.)
Yükleme Durumu (-e, -a)
Yükleme durumu, ismin bir yükleme ile ilişkisini göstermek için kullanılan ektir. Yükleme durumu eki alan bir isim, cümlede dolaylı tümleç görevi görür.
Örnek:
- **Kuşu kafese koydum.” (Kuşu, dolaylı tümleçtir.)
- **Evi boyadım.” (Evi, dolaylı tümleçtir.)
- **Kitapları kütüphaneye götürdüm.” (Kitapları, dolaylı tümleçtir.)
Yönelme Durumu (-e, -a)
Yönelme durumu, ismin yön belirtmek için kullanılan ektir. Yönelme durumu eki alan bir isim, cümlede nesne görevi görür.
Örnek:
- **Eve gidiyorum.” (Eve, nesnedir.)
- **Okuldan geldim.” (Okuldan, nesnedir.)
- **Kütüphaneye kitap almaya gidiyorum.” (Kütüphaneye, nesnedir.)
Bulunma-Ayrılma Durumu (-da, -de, -ta, -ta)
Bulunma-Ayrılma durumu, ismin yer belirtmek için kullanılan ektir. Bulunma-Ayrılma durumu eki alan bir isim, cümlede yer tamlayıcısı görevi görür.
Örnek:
- **Evdeyim.” (Evde, yer tamlayıcısıdır.)
- **Okuldayım.” (Okulda, yer tamlayıcısıdır.)
- **Kütüphanede kitap okuyorum.” (Kütüphanede, yer tamlayıcısıdır.)
Ayrılma Durumu (-dan, -den, -tan, -ten)
Ayrılma durumu, ismin bir yerden
Önemli Not: Bu yazı Google Gemini yapay zekası tarafından otomatik olarak oluşturulmuştur ve hatalı bilgiler içerebilir. Düzeltmek için iletişim sayfamızdaki formdan veya yine iletişim sayfamızda bulunan eposta adresi yoluyla bizimle iletişime geçebilirsiniz. Hata varsa hemen düzeltilmektedir.