Elektroskop Yapımı
Elektroskop, bir nesnenin elektrik yüklü olup olmadığını veya elektrik yüklü bir nesnenin ne kadar elektrik yükü taşıdığını ölçmek için kullanılan bir araçtır. Elektroskoplar, elektrik yüklü cisimlerin etkileşimlerini gözlemlemek ve elektrik kuvvetinin varlığını ve gücünü ölçmek için de kullanılabilir.
Basit Elektroskop
Basit bir elektroskop, iki iletken levhadan oluşur. Bu levhalar, bir kapak veya bir cam tüp ile kapatılmış bir cam tüpün içinde bulunur. Levhalar, bir metal tel veya çubuk ile birbirine bağlanır.
Malzemeler
- Plastik kapak veya cam tüp
- İnce bakır tel veya çubuk
- Alüminyum folyo
- Kesici
- Yapıştırıcı
Yapılışı
- Plastik kapak veya cam tüpe iki delik açın. Deliklerin çapı, tel veya çubuğunuzun çapına uygun olmalıdır.
- Tel veya çubuğu deliklerden geçirin ve uçları dışarıya sarkacak şekilde yerleştirin.
- Alüminyum folyoyu kesin ve tel veya çubuğun uçlarına takın. Folyo, tel veya çubuğu yaklaşık 1 cm örtmelidir.
- Tel veya çubuğu, kapak veya cam tüpün içine itin ve yapıştırıcı ile sabitleyin.
Deneyler
Elektroskobunuzu yaptıktan sonra, elektrik yüklü cisimler üzerinde nasıl çalıştığını deneyebilirsiniz. İşte birkaç deney örneği:
- Bir plastik tarağı bir kumaş parçasına sürtün. Tarağı elektroskobunuzun metal ucuna yaklaştırın. Levhalar birbirinden uzaklaşacak mı?
- Bir şişeyi bir kumaş parçasına sürtün. Şişeyi elektroskobunuzun metal ucuna yaklaştırın. Levhalar birbirinden uzaklaşacak mı?
- Bir kurşun kalemle elektroskobunuzun metal ucuna dokunun. Levhalar birbirinden uzaklaşacak mı?
Elektroskobun Çalışması
Elektroskop, elektrik yüklü cisimlerin birbirini itme veya çekme özelliğini kullanır. Elektrik yüklü bir cisim, elektroskobun metal ucuna yaklaştırıldığında, bu cisimdeki elektrik yüklerinin bir kısmı elektroskobun metal levhalarına aktarılır. Levhalara aktarılan elektrik yükü miktarı, yaklaştırılan cismin elektrik yükünün miktarına bağlıdır.
Elektrik yüklü bir cismin elektroskobun metal ucuna yaklaştırılması, levhaların birbirinden uzaklaşmasına neden olur. Bunun nedeni, levhalara aktarılan elektrik yüklerinin birbirini itmesidir. Levhalar arasındaki uzaklık, yaklaştırılan cismin elektrik yükünün miktarına bağlı olarak değişir.
Elektroskobun Kullanım Alanları
Elektroskoplar, elektrik yüklü cisimlerin varlığını ve özelliklerini ölçmek için yaygın olarak kullanılır. Elektroskoplar, elektrikle çalışan cihazların ve sistemlerin test edilmesinde de kullanılır.
Elektroskobun Tarihçesi
Elektroskop, ilk olarak 17. yüzyılda İtalyan bilim insanı Otto von Guericke tarafından icat edilmiştir. Guericke, elektroskopu, elektrik yüklü cisimlerin birbirini itme veya çekme özelliğini gözlemlemek için kullanmıştır.
- yüzyılda, İngiliz bilim insanı Stephen Gray, elektroskobun hassasiyetini artırmaya yönelik çalışmalar yapmıştır. Gray, elektroskobun metal levhalarını alüminyum folyo ile kaplayarak, levhalara aktarılan elektrik yükünün miktarını artırmıştır.
- yüzyılda, İngiliz bilim insanı Michael Faraday, elektroskobun çalışmasını daha iyi anlamak için çalışmalar yapmıştır. Faraday, elektroskobun, elektrik yüklü cisimlerin birbirini itme veya çekme özelliğini kullanan bir cihaz olduğunu keşfetmiştir.
Günümüzde, elektroskoplar hala elektrik yüklü cisimlerin varlığını ve özelliklerini ölçmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Elektroskoplar, elektrikle çalışan cihazların ve sistemlerin test edilmesinde de kullanılmaktadır.