En Büyük Asal Sayı Kim Tarafından Bulundu?
Asal sayılar, yalnızca 1 ve kendisine bölünebilen doğal sayılardır. Matematikte önemli bir yere sahip olan asal sayılar, şifreleme, matematiksel analiz ve teorik fizik gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
En büyük asal sayı, her zaman yeni asal sayıların keşfedilmesi nedeniyle değişen bir kavramdır. 2023 yılı itibarıyla bilinen en büyük asal sayı, 2996863034895 * 2^1290000 ± 1‘dir. Bu sayı, 15 Nisan 2023’te Tom Greer tarafından PrimeGrid projesi kullanılarak bulunmuştur.
Greer’in bulduğu asal sayı, 24.862.048 basamaklı olup, önceki en büyük asal sayı olan 2825899332961 * 2^825899332960 ± 1‘den 6.000 basamak daha uzundur.
Asıl sayıların keşfi, genellikle bilgisayarlar kullanılarak yapılır. Büyük asal sayılar, genellikle özel olarak tasarlanmış bilgisayarlar veya süper bilgisayarlar kullanılarak bulunur.
Asal Sayıların Keşfi Tarihçesi
Asal sayıların keşfi, antik çağlara kadar uzanır. MÖ 6. yüzyılda, Pisagor ve öğrencileri, 2’den 10’a kadar olan tüm doğal sayıların asal sayı olup olmadığını araştırmışlardır. Bu araştırma sonucunda, 2, 3, 5 ve 7 asal sayılarını bularak, asal sayıların varlığını kanıtlamışlardır.
Asal sayıların keşfi, Orta Çağ’da da devam etmiştir. 12. yüzyılda, Fibonacci, 100’den küçük tüm asal sayıları içeren bir liste yayınlamıştır.
-
yüzyılda, Pierre de Fermat, asal sayıların sonsuz olduğunu kanıtlamıştır. Bu kanıt, matematikte önemli bir dönüm noktası olmuştur.
-
yüzyılda, Leonhard Euler, asal sayıların dağılımı ile ilgili önemli teoremler geliştirmiştir. Bu teoremler, asal sayıların keşfini kolaylaştırmıştır.
-
yüzyılda, Carl Friedrich Gauss, asal sayıların dağılımı ile ilgili daha da ayrıntılı teoremler geliştirmiştir. Bu teoremler, günümüzde de asal sayıların keşfi için kullanılmaktadır.
-
yüzyılda, bilgisayarların gelişmesi, asal sayıların keşfini hızlandırmıştır. Büyük asal sayılar, genellikle özel olarak tasarlanmış bilgisayarlar veya süper bilgisayarlar kullanılarak bulunmaktadır.
Asal Sayıların Önemi
Asal sayılar, matematikte önemli bir yere sahiptir. Asal sayılar, şifreleme, matematiksel analiz ve teorik fizik gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
Şifreleme
Asal sayılar, şifreleme sistemlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, RSA şifreleme sistemi, iki büyük asal sayının çarpımını kullanarak çalışır. Bu sayının çarpanını bulmak, çok zor bir işlemdir. Bu nedenle, RSA şifreleme sistemi, günümüzde en yaygın kullanılan şifreleme sistemlerinden biridir.
Matematiksel Analiz
Asal sayılar, matematiksel analizde de önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, Riemann hipotezi, asal sayıların dağılımı ile ilgili bir hipotezdir. Bu hipotez, henüz ispatlanamamış olsa da, matematikte önemli bir yere sahiptir.
Teorik Fizik
Asal sayılar, teorik fizikte de önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, kuantum mekaniği ve süpersimetri gibi teorilerde, asal sayılar önemli kavramlardır.
Sonuç
Asal sayılar, matematikte önemli bir yere sahip olan doğal sayılardır. En büyük asal sayı, her zaman yeni asal sayıların keşfedilmesi nedeniyle değişen bir kavramdır. 2023 yılı itibarıyla bilinen en büyük asal sayı, 24.862.048 basamaklı olup, Tom Greer tarafından bulunmuştur. Asal sayılar, şifreleme, matematiksel analiz ve teorik fizik gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.