Eylül – Mehmet Rauf
Mehmet Rauf’un 1900 yılında yayınlanan Eylül romanı, Türk edebiyatında ilk psikolojik roman örneği olarak kabul edilir. Roman, aşk, tutku, ihanet ve hayal kırıklığı gibi temaları ele alır ve bu temaları karakterlerin iç dünyalarını derinlemesine inceleyerek işler.
Romanın Konusu
Roman, İstanbul’un Boğaziçi’nde yaşayan üç kişinin, Suat, Necip ve Süreyya’nın hikayesini anlatır. Suat, Süreyya ile evli, genç ve güzel bir kadındır. Süreyya ise Suat’tan oldukça yaşlı, zengin ve olgun bir adamdır. Necip ise Süreyya’nın kuzenidir.
Suat, evliliğinde mutsuzdur. Süreyya’yı sevmemektedir ve onunla evlenmek zorunda kalmıştır. Necip ise Suat’a aşıktır. Bu aşk, ikisinin de hayatını değiştirecektir.
Romanın Olayları
Roman, Suat ve Necip’in tanışmasıyla başlar. Necip, Suat’ı ilk gördüğü anda ona aşık olur. Suat ise Necip’in bu aşkına karşılık verir. İkisi, birbirlerini çok sevmekte ve birlikte olmak istemektedir. Ancak, bu aşk yasaktır. Necip, Suat’ın kocası Süreyya’nın kuzenidir.
Suat ve Necip, bu yasak aşkı yaşamaya başlar. Ancak, bu aşk, onları büyük bir çıkmaza sürükler. İkisi de bu aşkın bedelini ağır bir şekilde ödeyecektir.
Romanın ilerleyen bölümlerinde, Necip ve Suat’ın aşkı gitgide derinleşir. Ancak, bu aşk, onların hayatlarını da altüst eder. Süreyya, Suat’ın Necip’le olan ilişkisini öğrenir ve büyük bir öfkeye kapılır. Necip ise bu aşkın yarattığı yükün altından kalkamaz ve bir süre sonra hastalanır.
Romanın sonunda, Suat ve Necip’in aşkı trajik bir şekilde sona erer. Necip, hastalığının ağırlaşması üzerine hayatını kaybeder. Suat ise Necip’in ölümüyle birlikte yıkılır ve hayata küser.
Romanın Karakterleri
Suat
Romanın baş karakteri olan Suat, genç ve güzel bir kadındır. Süreyya ile evlidir ancak onu sevmemektedir. Necip’e aşıktır ve bu aşk, onun hayatını değiştirir. Suat, duygusal ve hassas bir kadındır. Bu aşk, onun ruhunu yaralar ve onu yıkıma sürükler.
Necip
Romanın diğer baş karakteri olan Necip, Suat’a aşık bir genç adamdır. Süreyya’nın kuzenidir. Necip, duygusal ve romantik bir gençtir. Suat’a olan aşkı, onun hayatını anlamlandırır. Ancak, bu aşk, onun da hayatını mahveder.
Süreyya
Suat’ın kocası olan Süreyya, yaşlı ve zengin bir adamdır. Suat’ı sever ancak onun Necip’le olan ilişkisini öğrenince büyük bir öfkeye kapılır. Süreyya, kıskanç ve gururlu bir adamdır. Bu aşk, onun da hayatını altüst eder.
Romanın Temaları
Aşk
Eylül romanının temel teması aşktır. Roman, yasak aşkın yarattığı tutku, heyecan ve yıkımı anlatır.
Tutku
Roman, aşkın yarattığı tutkuyu da derinlemesine işler. Suat ve Necip’in aşkı, onları büyük bir tutkuya sürükler. Bu tutku, onların hayatlarını altüst eder.
İhanet
Romanda ihanet teması da işlenir. Suat ve Necip’in aşkı, bir anlamda Süreyya’ya ihanettir.
Hayal kırıklığı
Roman, aşkın yarattığı hayal kırıklığını da anlatır. Suat ve Necip’in aşkı, onlara büyük bir hayal kırıklığı yaşatır.
Romanın Değerlendirmesi
Eylül, Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan bir romandır. Roman, aşk, tutku, ihanet ve hayal kırıklığı gibi temaları derinlemesine işleyerek psikolojik bir roman örneği oluşturur. Romanın kahramanları, karakter analizleri açısından oldukça başarılıdır.
Romanın yazarının, dönemin toplumsal ve kültürel koşullarını yansıtması da dikkat çekicidir