Fatura İnceleme Usul ve Esasları
Fatura, bir mal veya hizmet satışı işleminin karşılığında düzenlenen, satıcı ve alıcı tarafından imzalanan ve vergisel bir belge niteliği taşıyan bir belgedir. Faturalar, vergilendirmenin temelini oluşturan belgelerden biri olduğundan, vergi idareleri tarafından düzenli olarak incelenmektedir.
Fatura incelemesi, vergi idaresinin, mükelleflerin düzenledikleri faturaların doğruluğunu ve vergisel açıdan uygunluğunu tespit etmek amacıyla yaptığı bir işlemdir. Fatura incelemesi sonucunda, mükelleflerce düzenlenen faturalarda herhangi bir eksiklik veya hata tespit edilmesi halinde, vergi idaresince gerekli vergi cezaları kesilebilir veya vergi tarhiyatı yapılabilir.
Fatura İncelemesinin Amacı
Fatura incelemesinin amacı, mükelleflerin düzenledikleri faturalarda herhangi bir eksiklik veya hata olup olmadığını tespit ederek, vergilendirmenin doğru bir şekilde yapılmasını sağlamaktır. Fatura incelemesi sonucunda, vergi idaresince aşağıdaki hususlar tespit edilebilir:
- Mükelleflerce düzenlenen faturalar, vergi mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş midir?
- Mükelleflerce düzenlenen faturalarda herhangi bir eksiklik veya hata mevcut mudur?
- Mükelleflerce düzenlenen faturalarda gösterilen mal veya hizmetlerin gerçekliği ve ticari değeri doğru mudur?
- Mükelleflerce düzenlenen faturalar, vergi kaçakçılığı veya sahtecilik amacıyla kullanılmış mıdır?
Fatura İncelemesinin Kapsamı
Fatura incelemesi, mükelleflerin düzenlediği tüm faturaları kapsayabilir. Ancak, vergi idaresince, özellikle aşağıdaki hususları içeren faturalar üzerinde daha yoğun bir inceleme yapılabilir:
- Yüksek tutarlı faturalar
- Kısa vadeli satışlar
- Çok sayıda alıcıya düzenlenen faturalar
- Alıcısının veya satıcısının vergisel açıdan riskli olduğu değerlendirilen faturalar
Fatura İncelemesinin Usulü
Fatura incelemesi, vergi idaresince görevlendirilen vergi müfettişlerinin veya vergi denetmenlerinin gerçekleştirdiği bir işlemdir. Fatura incelemesi, aşağıdaki aşamalardan oluşabilir:
- İnceleme öncesi hazırlık: Vergi müfettişi veya vergi denetmeni, incelemeye başlamadan önce, mükellefin vergisel durumunu ve incelemeye konu faturaları inceleyerek bir ön hazırlık yapar.
- İnceleme: Vergi müfettişi veya vergi denetmeni, mükellefin işyerinde inceleme yapar ve mükelleften gerekli bilgi ve belgeleri alır.
- İnceleme sonrası değerlendirme: Vergi müfettişi veya vergi denetmeni, inceleme sonucunda tespit ettiği hususları bir rapora yazar ve ilgili vergi dairesine sunar.
Fatura İncelemesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Fatura incelemesi sırasında, mükelleflerin aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekir:
- İnceleme sırasında, vergi müfettişinin veya vergi denetçisinin talep ettiği tüm bilgi ve belgeleri zamanında ve eksiksiz olarak sunmak.
- İnceleme sırasında, vergi müfettişinin veya vergi denetçisinin sorularını doğru ve eksiksiz olarak cevaplamak.
- İnceleme sırasında, vergi müfettişinin veya vergi denetçisinin talimatlarına uymak.
Fatura İncelemesinin Sonuçları
Fatura incelemesi sonucunda, vergi idaresince aşağıdaki işlemler yapılabilir:
- İncelemenin sonucunda herhangi bir eksiklik veya hata tespit edilmezse, inceleme sonuçlandırılır ve mükellefe herhangi bir işlem yapılmaz.
- İncelemenin sonucunda eksiklik veya hata tespit edilirse, mükellefçe eksiklik veya hata giderilir ve vergi idaresince gerekli vergi cezaları kesilebilir veya vergi tarhiyatı yapılabilir.
- İncelemenin sonucunda mükellefçe düzenlenen faturaların sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu tespit edilirse, mükellef hakkında gerekli adli ve idari işlemler yapılır.
Sonuç olarak, fatura incelemesi, vergi idaresinin mükelleflerin düzenledikleri faturaları doğruluğunu ve vergisel açıdan uygunluğunu tespit etmek amacıyla yaptığı önemli bir işlemdir. Mükelleflerin fatura incelemesi sırasında dikkatli ve titiz davranması, olası vergi cezalarının ve idari işlemlerin önlenmesi açısından önemlidir.