Gulyabani: Türk Mitolojisinde Korku Varlık
Gulyabani, Türk halk kültüründe yaygın olarak görülen, korkunç bir varlıktır. Genellikle kadın kılığında tasvir edilen Gulyabani, karanlık zamanlarda çöllerde ve mezarlıklarda koşan birinin gözüne canlı gibi görünür. Vücudu tüyle kaplı, kocaman, pis kokulu bu acayip varlığın ayakları tersinedir. Gündüzleri mezara girer. Geceleri ise hortlayıp çıkar.
Gulyabani’nin kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Orta Asya’dan Anadolu’ya gelen Türk boylarının kültürlerinde önemli bir yeri olduğu düşünülmektedir. Gulyabani, Türk mitolojisinde çeşitli şekillerde tasvir edilmiştir. Bazı anlatılarda Gulyabani, bir cadı veya büyücü tarafından yaratılan bir hayalet olarak görülür. Diğer anlatılarda ise Gulyabani, ölmüş bir kadının ruhudur.
Gulyabani, Türk halk kültüründe korku ve endişenin kaynağı olmuştur. Gulyabani’nin görünmesi, genellikle kötü bir haberin habercisi olarak kabul edilmiştir. Gulyabani’nin göründüğü yerlerde ölüm, hastalık veya başka bir felaketin olacağı inanılırdı.
Gulyabani’nin Özellikleri
Gulyabani, Türk halk kültüründe aşağıdaki özelliklere sahip olarak tasvir edilir:
- Kadın kılığındadır.
- Vücudu tüyle kaplıdır.
- Kocaman ve pis kokuludur.
- Ayaklarının tersi vardır.
- Gündüzleri mezara girer.
- Geceleri hortlayıp çıkar.
Gulyabani, Türk halk kültüründe genellikle aşağıdaki şekillerde tasvir edilir:
- Bir cadı veya büyücü tarafından yaratılmış bir hayalet olarak: Bu anlatılarda Gulyabani, genellikle bir cadı veya büyücü tarafından kötü bir amaç için yaratılan bir hayalet olarak görülür. Gulyabani, genellikle insanları korkutmak, hasta etmek veya öldürmek için kullanılır.
- Ölmüş bir kadının ruhu olarak: Bu anlatılarda Gulyabani, genellikle ölmüş bir kadının ruhudur. Gulyabani, genellikle bir kaza veya hastalık sonucu ölmüş bir kadının ruhudur. Gulyabani, genellikle intikam almak için geri döner.
Gulyabani’nin İnanışları
Gulyabani, Türk halk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir inanıştır. Gulyabani’nin görünmesi, genellikle kötü bir haberin habercisi olarak kabul edilir. Gulyabani’nin göründüğü yerlerde ölüm, hastalık veya başka bir felaketin olacağı inanılırdı.
Gulyabani inancı, Türk halk kültüründe çeşitli şekillerde kendini gösterir. Örneğin, bazı bölgelerde çocuklara Gulyabani’nin göründüğüne dair korkular aşılanır. Bu korkular, çocukların geceleri dışarı çıkmalarını engellemek için kullanılır.
Gulyabani inancı, Türk halk kültüründe günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan insanlar arasında Gulyabani inancı yaygındır.
Gulyabani’nin Edebiyatımızdaki Yeri
Gulyabani, Türk edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Gulyabani, özellikle Türk halk hikâyelerinde ve masallarında sıklıkla karşımıza çıkar.
Gulyabani’nin edebiyatımızdaki en önemli örneklerinden biri, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın “Gulyabani” adlı romanıdır. Bu roman, Türk edebiyatının ilk korku romanıdır. Romanda, Gulyabani’nin bir köyde yarattığı korku ve paniğe odaklanılır.
Gulyabani, Türk edebiyatında günümüzde de çeşitli şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, Gulyabani, bazı Türk filmlerinde ve dizilerinde konu olarak işlenir.
Sonuç
Gulyabani, Türk halk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir inanıştır. Gulyabani, genellikle korku ve endişenin kaynağı olarak görülür. Gulyabani inancı, Türk halk kültüründe çeşitli şekillerde kendini gösterir. Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan insanlar arasında Gulyabani inancı yaygındır.