Güneşin Döndüğünü Kim Buldu?
Güneşin kendi ekseni etrafında döndüğü, gökyüzünün en eski sırlarından biridir. Bu sırrı ilk çözen kişi, 9. yüzyılda yaşamış, Batı’da Alfraganus olarak bilinen El-Fergani’dir.
El-Fergani, Orta Asya’da doğmuş ve yaşamış bir Müslüman astronomdu. Astronomiye olan ilgisi küçük yaşlarda başladı ve kısa sürede alanındaki en önemli isimlerden biri haline geldi.
El-Fergani, Güneş tutulmalarını başarılı bir şekilde öngören bir model geliştirdi. Bu model, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünü varsayıyordu. El-Fergani, modelini desteklemek için gözlemler yaptı ve yaptığı gözlemler, modelinin doğruluğunu kanıtladı.
El-Fergani’nin keşfi, dönemin bilim dünyasında büyük bir yankı uyandırdı. Ancak, El-Fergani’nin teorisi, o dönemde yaygın olan Dünya merkezli evren anlayışı ile çelişiyordu. Bu nedenle, El-Fergani’nin keşfi, Batı dünyasında ancak 16. yüzyılda, Kopernik’in Güneş merkezli evren modelini ortaya atmasıyla birlikte kabul gördü.
El-Fergani’nin Keşifini Destekleyen Gözlemler
El-Fergani, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünü desteklemek için yaptığı gözlemlerden bazıları şunlardır:
- Güneş tutulmaları sırasında, Güneş’in etrafındaki yıldızların konumu değişir. Bu değişim, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünün bir göstergesidir.
- Güneş’in etrafında dönen gezegenler, Güneş’e olan uzaklıklarına göre farklı hızlar ile hareket ederler. Bu da, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünün bir sonucudur.
- Güneş’in etrafında dönen gezegenlerin yörüngeleri, dairesel değil eliptiktir. Bu da, Güneş’in kendi ekseni etrafında dönmesinin etkisiyle açıklanabilir.
El-Fergani’nin Keşfinin Önemi
El-Fergani’nin keşfi, astronomi alanındaki en önemli keşiflerden biridir. Bu keşif, Dünya merkezli evren anlayışından Güneş merkezli evren anlayışına geçişte önemli bir rol oynamıştır.
El-Fergani’nin keşfi, aynı zamanda, İslam biliminin Batı bilimine yaptığı önemli katkılardan biridir. El-Fergani’nin çalışmaları, Kopernik, Galileo ve Newton gibi Batı biliminin en önemli isimlerini etkilemiştir.
El-Fergani’nin Keşfini Takip Eden Gelişmeler
El-Fergani’nin keşfinden sonra, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğü fikri, yavaş yavaş bilim dünyasında kabul görmeye başladı. 16. yüzyılda, Kopernik’in Güneş merkezli evren modeli, El-Fergani’nin keşfini de destekleyerek, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünün kesin olarak kabul edilmesini sağladı.
Kopernik’ten sonra, Galileo ve Newton gibi bilim insanları da Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünü destekleyen çalışmalar yaptılar. Bu çalışmaların sonucunda, Güneş’in kendi ekseni etrafında dönmesi, modern astronominin temel ilkelerinden biri haline geldi.
Günümüzde, Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğü, bir gözlemsel gerçek olarak kabul edilmektedir. Güneş’in kendi ekseni etrafında dönüş hızı, ekvatorda 25,5 km/s, kutuplarda ise 20,4 km/s’dir. Güneş, kendi ekseni etrafında bir tam dönüşünü yaklaşık 25 gün 16 saatte tamamlar.
Sonuç olarak, Güneşin kendi ekseni etrafında döndüğünü ilk keşfeden kişi, 9. yüzyılda yaşamış olan El-Fergani’dir. El-Fergani’nin keşfi, astronomi alanındaki en önemli keşiflerden biridir ve İslam biliminin Batı bilimine yaptığı önemli katkılardan biridir.