Histriyonik Kişilik Bozukluğu
Histriyonik kişilik bozukluğu (HKB), kişinin aşırı duygusallık, sürekli ilgi çekme isteği ve dramatik davranışları ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Bu kişiler genellikle kendilerini abartılı ve dikkat çekici bir şekilde sunarlar, duygularını aşırı bir şekilde ifade ederler ve ilgi odağı olmanın yollarını ararlar.
HKB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik araştırmalar, HKB’nin ailesel bir yatkınlık olabileceğini göstermektedir. Çevresel faktörler arasında, erken çocukluk döneminde ihmal veya istismar, ebeveynlerin aşırı övgü veya eleştirisi ve aşırı rekabetçi bir ortam sayılabilir. Biyolojik faktörler arasında, beyindeki bazı kimyasalların dengesizliği yer alabilir.
HKB’nin belirtileri genellikle ergenlik döneminde veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve yaşam boyu devam eder. Bu belirtiler aşağıdakileri içerebilir:
- Aşırı duygusallık ve duygusal tepkiler
- Sürekli ilgi çekme isteği
- Dramatik ve abartılı davranış
- Fiziksel görünümü ile dikkat çekmeye çalışma
- Kendini abartma ve yeteneklerini olduğundan fazla gösterme
- Başkalarının duygularını anlama ve empati kurmada güçlük
- Kendini başkalarının yerine koymada güçlük
- Karar vermede güçlük
HKB’nin tanısı, bir psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından yapılır. Tanı için, kişinin belirtileri en az birkaç yıl boyunca devam etmiş olmalıdır.
HKB’nin tedavisi genellikle psikoterapi ile yapılır. Psikoterapide, kişinin duygularını daha sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi, başkalarının duygularını anlamayı ve empati kurmayı ve kendi ihtiyaçlarını daha iyi karşılamayı öğrenmesi hedeflenir.
Histriyonik Kişilik Bozukluğu Örnekleri
Histriyonik kişilik bozukluğunun günlük yaşamda nasıl kendini gösterdiğine dair bazı örnekler şunlardır:
- Bir toplantıda, HKB’li bir kişi dikkat çekmek için sürekli konuşur, şakalar yapar ve ilginç hikayeler anlatır.
- Bir partide, HKB’li bir kişi dikkat çekmek için parlak renkli kıyafetler giyer, ilginç aksesuarlar kullanır ve dramatik bir şekilde dans eder.
- Bir ilişkide, HKB’li bir kişi partnerini kıskandırmak için diğer erkeklerle flört edebilir veya partnerine ilgisiz davranabilir.
İşte HKB’li bir kişinin günlük yaşamından bazı gerçekçi örnekler:
Örnek 1:
Seda, 35 yaşında bir kadındır. İş yerindeki toplantılarda sürekli konuşur ve ilgi çekmek için şakalar yapar. Bazen şakaları o kadar abartılı olur ki, diğer insanlar onu komik bulmaz ve ona kızarlar. Seda, bu duruma rağmen şaka yapmaya devam eder ve dikkat çekmeyi başaramazsa üzülür.
Örnek 2:
Ahmet, 25 yaşında bir erkektir. Partilerde sürekli ilgi çekmek için parlak renkli kıyafetler giyer ve ilginç aksesuarlar kullanır. Bazen kıyafetleri o kadar abartılı olur ki, diğer insanlar onu tuhaf karşılar. Ahmet, bu duruma rağmen dikkat çekmeyi başaramazsa kendini üzgün ve dışlanmış hisseder.
Örnek 3:
Ayşe, 40 yaşında bir kadındır. Evliliğinde sürekli ilgi çekmek için partnerini kıskandırmak ister. Bazen partnerine ilgisiz davranır veya diğer erkeklerle flört eder. Ayşe, bu duruma rağmen partnerinin ilgisini çekemezse üzülür ve kendini değersiz hisseder.
Histriyonik Kişilik Bozukluğunun Etkileri
Histriyonik kişilik bozukluğu, kişinin kişisel ve profesyonel yaşamını olumsuz etkileyebilir. Bu bozukluğu olan kişiler, genellikle aşağıdaki sorunlarla karşılaşırlar:
- İlişkilerde sorunlar
- İş yerinde sorunlar
- Sosyal izolasyon
- Duygusal dengesizlik
- Düşük benlik saygısı
Histriyonik kişilik bozukluğu olan kişiler, genellikle bu bozukluğun farkında değildirler ve yardım almaya ihtiyaç duyduklarına inanmazlar. Bu nedenle, bu bozukluğun tedavisi zor olabilir.
Histriyonik Kişilik Bozukluğu ile Başa Çıkmak
Histriyonik kişilik bozukluğu ile başa çıkmak için kişinin öncelikle bu bozukluğun farkında olması gerekir. Bu bozukluk hakkında bilgi edinmek ve kendini değerlendirmek için bir psikiyatrist veya klinik psikolog ile çalışmak faydalı olabilir