İdari Yargı Hakimi Ne İş Yapar?
İdari yargı hakimleri, idari makamların eylem ve işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmekle görevlidir. İdari yargı, yürütme organının eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetleyen ve bu eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözen yargı koludur. İdari yargı hakimleri, bu kapsamda aşağıdaki görevleri yerine getirirler:
- İdarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlerler. İdari yargı hakimleri, idarenin eylem ve işlemlerinin Anayasa, kanun ve diğer hukuk kurallarına uygun olup olmadığını değerlendirirler. Bu değerlendirme sonucunda, idari eylem ve işlemlerin hukuka aykırı olduğunu tespit ederlerse, bu eylem ve işlemleri iptal edebilirler.
- İdarenin eylem ve işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözerler. İdari yargı hakimleri, idarenin eylem ve işlemlerinden dolayı zarar gören kişilerin açtığı davaları karara bağlarlar. Bu davalarda, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka aykırı olup olmadığını ve idarenin bu eylem ve işlemler nedeniyle zarara uğrayan kişiye tazminat ödemesi gerekip gerekmediğini değerlendirirler.
İdari Yargı Hakimliğinin Görev Alanları
İdari yargı hakimliğinin görev alanları, idari yargının kademelerine göre değişiklik göstermektedir. İdari yargının kademelerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- İdare mahkemeleri: İdare mahkemeleri, idari yargının ilk derece mahkemeleridir. İdari yargı hakimlerinin büyük çoğunluğu idare mahkemelerinde görev yapmaktadır. İdare mahkemeleri, idarenin eylem ve işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları ilk derece olarak karara bağlarlar.
- Bölge idare mahkemeleri: Bölge idare mahkemeleri, idare mahkemelerinin verdiği kararların temyiz incelemesini yapan mahkemelerdir. İdari yargı hakimlerinin bir kısmı bölge idare mahkemelerinde görev yapmaktadır.
- Danıştay: Danıştay, idari yargının en üst derece mahkemesidir. Danıştay, idare mahkemeleri ve bölge idare mahkemelerinin verdiği kararların temyiz incelemesini yapar. Ayrıca, idari yargının görev alanına giren konularda danışmanlık hizmeti verir ve idari uyuşmazlıkları uzlaştırmak için çalışmalar yapar.
İdari yargı hakimlerinin görev alanları, idari yargının kademelerine göre şu şekilde sıralanabilir:
- İdare mahkemeleri:
- İdari işlemler hukuka aykırıdır iddiasıyla açılan davalar
- İdari sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıklar
- İdari makamların yetki aşımı veya yetki gaspı iddialarıyla açılan davalar
- İdari makamların eylem ve işlemlerinden kaynaklanan zararların tazmini davaları
- Bölge idare mahkemeleri:
- İdare mahkemelerinin verdiği kararların temyiz incelemesi
- Danıştay:
- İdari mahkemeleri ve bölge idare mahkemelerinin verdiği kararların temyiz incelemesi
- İdari yargının görev alanına giren konularda danışmanlık hizmeti
- İdari uyuşmazlıkları uzlaştırma çalışmaları
İdari Yargı Hakimliğinin Önemi
İdari yargı hakimliği, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetleyen ve bu eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözen önemli bir yargı koludur. İdari yargı hakimleri, idarenin hukuka aykırı eylem ve işlemlerini iptal ederek, kişilerin hak ve özgürlüklerini korur. Ayrıca, idari uyuşmazlıkları çözerek, idarenin etkin ve adil bir şekilde işlemesine katkıda bulunurlar.
İdari Yargı Hakimi Olmak İçin Gerekli Şartlar
İdari yargı hakimi olmak için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- 40 yaşını doldurmamış olmak
- Hukuk fakültesi mezunu olmak
- Adli yargı hakimliği veya savcı adaylığı sınavında başarılı olmak
- Adli yargı hakimliği veya savcı adaylığı stajını tamamlamak
İdari yargı hakimi olmak isteyen kişilerin, adalet mesleğine duyarlı, hukuka saygılı ve tarafsız olmaları gerekir. Ayrıca, iyi bir hukuk bilgisine ve güçlü bir analiz yeteneğine sahip olmaları gerekir.
İdari Yargı Hakimliğinin Geleceği
İdari yargının önemi giderek artmaktadır. Bu nedenle, idari yargı hakimliğine olan ihtiyaç da artmaktadır. İdari yargı hakimliği, hukukçular için kariyer açısından oldukça cazip bir seçenektir.