İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), çalışanların işyerinde karşılaşabilecekleri sağlık ve güvenlik risklerini önlemek veya azaltmak için alınan önlemlerin ve yapılan çalışmaların bütünüdür. ISG, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını korumayı, işyerinde meydana gelebilecek iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeyi amaçlar.
İSG’nin Amacı
İSG’nin amacı, çalışanların işyerinde karşılaşabilecekleri her türlü sağlık ve güvenlik riskini ortadan kaldırmak veya en aza indirmektir. Bu sayede, çalışanların işyerinde güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmalarını sağlamak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek, çalışanların iş ve yaşam kalitesini artırmak hedeflenir.
İSG’nin Önemi
İSG, çalışanların ve işletmelerin birlikte sorumlu olduğu bir konudur. Çalışanların işyerinde güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmaları, işletmelerin verimliliğini ve rekabet gücünü artırması açısından büyük önem taşır.
İSG’nin Kapsamı
İSG, çalışanların işyerinde karşılaşabilecekleri tüm sağlık ve güvenlik risklerini kapsar. Bu riskler, fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal ve ergonomik riskler olarak sınıflandırılabilir.
Fiziksel riskler, işyerinde bulunan makine, teçhizat, çalışma ortamı, çalışma koşulları gibi faktörlerden kaynaklanan risklerdir. Bu riskler, iş kazalarına, meslek hastalıklarına, yaralanmalara, hastalıklara ve hatta ölümlere neden olabilir.
Kimyasal riskler, işyerinde kullanılan kimyasal maddelerden kaynaklanan risklerdir. Bu riskler, solunum yolu hastalıklarına, cilt hastalıklarına, kansere ve hatta ölümlere neden olabilir.
Biyolojik riskler, işyerinde bulunan mikroorganizmalardan kaynaklanan risklerdir. Bu riskler, enfeksiyonlara, hastalıklara ve hatta ölümlere neden olabilir.
Psikososyal riskler, işyerinde çalışanlar arasındaki ilişkilerden, iş yükünden, iş stresinden kaynaklanan risklerdir. Bu riskler, psikolojik sorunlara, strese, depresyona ve hatta intihara neden olabilir.
Ergonomik riskler, işyerinde çalışanların çalışma koşullarından kaynaklanan risklerdir. Bu riskler, kas-iskelet sistemi hastalıklarına, yaralanmalara, strese ve verimlilik kaybına neden olabilir.
İSG’nin Yasal Dayanağı
Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve bu konuda gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu kılar.
Kanuna göre, işverenler, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemleri almak, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermek ve iş sağlığı ve güvenliği konusundaki çalışmaları koordine etmekle yükümlüdür.
İSG’nin Uygulaması
İSG, işyerlerinde işveren, çalışan ve yetkililer tarafından birlikte yürütülür. İşveren, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemleri almak ve çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermekle yükümlüdür. Çalışanlar ise iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymak ve işyerinde verilen eğitimlere katılmakla yükümlüdür.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda yetkililer ise işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin uygulanmasını denetlemekle yükümlüdür.
İSG’nin Temel İlkeleri
İSG’nin temel ilkeleri, aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Önleme ilkesi: İş sağlığı ve güvenliği risklerinin önlenmesi, bu risklerin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesidir.
- Sürekli iyileştirme ilkesi: İş sağlığı ve güvenliğinin sürekli iyileştirilmesi, mevcut risklerin azaltılması ve yeni risklerin oluşmasının önlenmesi için sürekli çaba gösterilmesidir.
- İşverenin sorumluluğu ilkesi: İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, işverenin birincil sorumluluğudur.
- Çalışanların katılımı ilkesi: İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için çalışanların katılımı ve işbirliği gereklidir.
- Eğitim ilkesi: İş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanların eğitimi, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için temel bir unsurdur.
İSG’nin Sonuçları
İSG’nin uygulanması, aşağıdaki sonuçlara yol açar:
- İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi veya azaltılması
- Çalışanların işyerinde güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmaları
- İşletmelerin verimliliğinin ve rekabet gücünün artması
- Ülke ekonomisine katkı