İşletme Ne İş Yapar?
İşletme, mal veya hizmet üretmek, pazarlamak ve satmak için kaynakları bir araya getiren ve organize eden bir ekonomik birimdir. İşletmelerin temel amacı, kar elde etmektir. Ancak kar elde etmek dışında, işletmeler topluma fayda sağlamak, istihdam yaratmak ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak gibi hedefleri de gözetebilirler.
İşletmelerin temel işlevleri şunlardır:
- Üretim: İşletmelerin temel işlevi, mal veya hizmet üretmektir. Mal üreten işletmelere üretim işletmesi, hizmet üreten işletmelere de hizmet işletmesi denir.
- Pazarlama: İşletmelerin ürettiği mal veya hizmetleri müşterilere sunma sürecidir. Pazarlama, müşteri ihtiyaçlarını ve isteklerini anlama, mal veya hizmetlerin müşterilere uygun şekilde sunulması için fiyatlandırma, dağıtım ve iletişim faaliyetlerini içerir.
- Satış: İşletmelerin ürettiği mal veya hizmetlerin müşterilere satışını gerçekleştirme sürecidir. Satış, müşterilerle iletişim kurma, müşteri ihtiyaçlarını belirleme ve müşteri memnuniyetini sağlama faaliyetlerini içerir.
- Finans: İşletmelerin finansal kaynaklarını yönetme sürecidir. Finans, işletmenin gelir ve giderlerini yönetme, yatırımlarını yapma ve finansal risklerini yönetme faaliyetlerini içerir.
- Muhasebe: İşletmelerin finansal işlemlerini kayıt altına alma ve raporlama sürecidir. Muhasebe, işletmenin gelir ve giderlerini, varlıklarını ve borçlarını, kârını ve zararını kayıt altına alan ve raporlayan bir sistemdir.
- İnsan kaynakları: İşletmelerin insan kaynağını yönetme sürecidir. İnsan kaynakları, işletmenin çalışanlarını işe alma, eğitme, geliştirme ve işten çıkarma faaliyetlerini içerir.
İşletmeler, bu temel işlevleri yerine getirirken, aşağıdaki unsurları da göz önünde bulundurmalıdır:
- Amaçlar: İşletmelerin hedefleri ve amaçları, işletmenin faaliyetlerini şekillendirir. İşletmelerin amaçları, kar elde etmek, topluma fayda sağlamak, istihdam yaratmak veya ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak gibi hedefler olabilir.
- Politikalar: İşletmelerin amaçlarına ulaşmak için uyguladığı kurallar ve ilkelerdir. İşletme politikaları, işletmenin faaliyetlerini yönlendirir ve kontrol eder.
- Stratejiler: İşletmelerin amaçlarına ulaşmak için izlediği yollardır. İşletme stratejileri, işletmenin uzun vadeli hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için atacağı adımları ve bu adımlar için gerekli kaynakları belirler.
İşletmeler, yukarıda açıklanan işlevleri yerine getirirken, aşağıdaki faktörleri de dikkate almalıdır:
- Pazar: İşletmelerin faaliyetlerini etkileyen en önemli faktörlerden biri pazardır. Pazar, işletmenin mal veya hizmetlerini satın alan veya talep eden kişi veya kuruluşlardır. İşletmelerin, pazarın ihtiyaçlarını ve isteklerini anlamalı ve bu doğrultuda faaliyet göstermeleri gerekir.
- Rekabet: İşletmelerin faaliyet gösterdiği ortamda, benzer mal veya hizmetler üreten diğer işletmeler de bulunmaktadır. Bu işletmelerle rekabet etmek için, işletmelerin mal veya hizmetlerini daha kaliteli, daha düşük fiyatlı veya daha farklı bir şekilde sunmaları gerekir.
- Teknoloji: Teknoloji, işletmelerin faaliyetlerinde önemli bir rol oynamaktadır. İşletmelerin, yeni teknolojileri takip etmeleri ve bu teknolojileri faaliyetlerinde kullanmaları gerekir.
İşletmelerin Sınıflandırılması
İşletmeler, farklı kriterlere göre sınıflandırılabilir. Bu kriterler şunlardır:
- Maliyet yapısına göre: Maliyet yapısına göre işletmeler, üretim maliyetlerinin yüksek olduğu işletmeler (toptan ve perakende ticaret işletmeleri) ve değişken maliyetlerin yüksek olduğu işletmeler (imalat işletmeleri) olarak sınıflandırılabilir.
- Üretim miktarına göre: Üretim miktarına göre işletmeler, büyük işletmeler (çok sayıda çalışanı ve büyük bir üretim kapasitesine sahip işletmeler) ve küçük işletmeler (az sayıda çalışanı ve küçük bir üretim kapasitesine sahip işletmeler) olarak sınıflandırılabilir.
- Özelliğe göre: Özelliğe göre işletmeler, kamu işletmeleri (devlet tarafından kurulan ve işletilen işletmeler) ve özel işletmeler (özel kişiler tarafından kurulan ve işletilen işletmeler) olarak sınıflandırılabilir.
- Sektöre göre: Sektöre göre işletmeler, imalat, hizmet, ticaret, finans, turizm, inşaat gibi sektörlere göre sınıflandırılabilir.
İşletmelerin Önemi
İşletmeler, toplum için önemli bir yere sahiptir. İşletmelerin, topluma sağladığı faydalar şunlardır:
- Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunurlar. İşletmelerin ürettiği mal veya hizmetler, toplumda gelir ve refahın artmasına katkıda