İsim Tamlaması Örnekleri
İsim tamlamaları, iki ismin bir araya gelerek oluşturduğu kelime gruplarıdır. Bu gruplarda, tamlayan isim tamlanan ismi niteler veya belirtir.
İsim tamlamaları, belirtili isim tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması olmak üzere iki gruba ayrılır.
Belirtili İsim Tamlaması
Belirtili isim tamlamasında, tamlayan isim tamlanan ismi iyelik eki alarak niteler veya belirtir.
Örnek:
- Kitabın sayfası
- Kızın elbisesi
- Oğlunun arabası
- Köyün yolu
Belirtisiz İsim Tamlaması
Belirtisiz isim tamlamasında, tamlayan isim tamlanan ismi iyelik eki almadan niteler veya belirtir.
Örnek:
- Yeşil elma
- Kırmızı kitap
- Büyük ev
- Yaşlı adam
İsim Tamlamasının Ögeleri
İsim tamlamasında iki temel öge vardır:
- Tamlayan: Tamlanan ismi niteleyen veya belirten isimdir.
- Tamlanan: Tamlayan ismin belirttiği isimdir.
İsim Tamlamasının Türleri
İsim tamlamaları, tamlayan ögesinin türüne göre basit isim tamlaması ve karmaşık isim tamlaması olmak üzere iki gruba ayrılır.
Basit İsim Tamlaması
Basit isim tamlamasında, tamlayan ve tamlanan isim aynı türdendir.
Örnek:
- Yeşil elma (sıfat tamlaması)
- Kırmızı kitap (sıfat tamlaması)
- Büyük ev (sıfat tamlaması)
- Yaşlı adam (sıfat tamlaması)
Karmaşık İsim Tamlaması
Karmaşık isim tamlamasında, tamlayan isim basit isim tamlaması veya sıfat tamlaması olabilir.
Örnek:
- Okulun bahçesi (basit isim tamlaması + isim tamlaması)
- Kızın güzel elbisesi (sıfat tamlaması + isim tamlaması)
- Güzel mavi gökyüzü (sıfat tamlaması + sıfat tamlaması)
- Yaşlı köylü adam (sıfat tamlaması + isim tamlaması + sıfat tamlaması)
İsim Tamlamasının Cümledeki İşlevi
İsim tamlamaları, cümlede özne, yüklem, dolaylı tümleç, nesne veya zarf tamlayıcısı olarak kullanılabilir.
Örnek:
- Yeşil elma masada duruyor. (özne)
- Kızın güzel elbisesini çok beğendim. (nesne)
- Okulun bahçesinden geçtik. (dolaylı tümleç)
- Bu kitap çok ilginç. (yüklem)
- Sabah erkenden yola çıkacağız. (zarf tamlayıcısı)
İsim Tamlamasının Özellikleri
İsim tamlamaları, aşağıdaki özelliklere sahiptir:
- İsim tamlamaları, iki isimden oluşur.
- İsim tamlamalarında, tamlayan isim tamlanan ismi niteler veya belirtir.
- İsim tamlamalarında, tamlayan isim iyelik eki alarak tamlanan ismi niteler veya belirtir.
- İsim tamlamalarının türleri, tamlayan ögesinin türüne göre belirlenir.
- İsim tamlamaları, cümlede özne, yüklem, dolaylı tümleç, nesne veya zarf tamlayıcısı olarak kullanılabilir.
İsim Tamlaması Örnekleri
Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri
- Kitabın sayfası
Bu tamlamada, kitap tamlayan isim, sayfa ise tamlanan isimdir. Kitap ismi, -in iyelik ekini alarak kitabın şeklini alır ve sayfa ismini belirtir.
- Kızın elbisesi