Kabızlık Nedir?
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması veya dışkının sertleşmesi nedeniyle düzenli olarak dışkılama zorluğu veya dışkılama sıklığında azalma olarak tanımlanır. Kabızlık, yetişkinlerin %10-20’sini etkileyen yaygın bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır.
Kabızlığın nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Yetersiz lif alımı
- Yetersiz su alımı
- Yetersiz egzersiz
- Bazı ilaçlar
- Bazı sağlık koşulları, örneğin tiroid bezinin az çalışması, Parkinson hastalığı, demans, kolon kanseri veya rektum kanseri
Kabızlık Belirtileri
Kabızlığın başlıca belirtileri şunlardır:
- Haftada üç defadan az dışkılama
- Dışkılama zorluğu
- Sert dışkı
- Dışkılama sırasında ağrı
- Rektumda dolgunluk hissi
Kabızlığa Evde Çözümler
Kabızlığın çoğu vakasında, evde uygulanabilecek basit yaşam tarzı değişiklikleri sorunu çözmeye yardımcı olabilir. Bu değişiklikler arasında şunlar yer alır:
- Lifli gıdalar tüketin. Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Lifli gıdalar arasında meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve baklagiller bulunur.
- Bol su için. Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Yetişkinlerin günde en az 8 bardak su içmesi önerilir.
- Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz, bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde veya 75 dakika yüksek düzeyde aerobik aktivite yapılması önerilir.
Kabızlığa İyi Gelen Besinler
Kabızlığın önlenmesi ve tedavisinde lif açısından zengin besinler tüketmek önemlidir. Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur.
Lif açısından zengin besinlere şunlar örnek verilebilir:
- Meyveler: Elma, armut, muz, çilek, erik, kayısı, hurma
- Sebzeler: Lahana, ıspanak, havuç, brokoli, kabak, pancar
- Tam tahıllar: Yulaf, tam buğday ekmeği, kepekli makarna, kepekli pirinç
- Baklagiller: Fasulye, mercimek, nohut
Kabızlığa İyi Gelen Çaylar
Kabızlığın tedavisinde bazı bitki çayları da faydalı olabilir. Bu çaylara şunlar örnek verilebilir:
- Rezene çayı
- Ihlamur çayı
- Papatya çayı
- Tarçın çayı
Kabızlığa İyi Gelen Doğal Yöntemler
Kabızlığın tedavisinde bazı doğal yöntemler de denenebilir. Bu yöntemlere şunlar örnek verilebilir:
- Günde bir bardak ılık suda bir çay kaşığı bal ve bir çay kaşığı limon suyu karıştırıp içmek.
- Günde bir bardak ılık suda bir çay kaşığı keten tohumu ezmesi karıştırıp içmek.
- Banyo suyuna bir bardak lahana suyu ekleyip 15 dakika kadar dinlenmek.
Kabızlığa İlaçlar
Kabızlık, evde uygulanan yöntemlerle düzelmezse, doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlara şunlar örnek verilebilir:
- Laktuloz
- Sorbitol
- Polietilen glikol
- Bisakodil
- Sennozid
Kabızlıktan Korunma
Kabızlıktan korunmak için şunlara dikkat etmek önemlidir:
- Lifli gıdalar tüketin.
- Bol su için.
- Düzenli egzersiz yapın.
Kabızlıkta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kabızlık, bazı ciddi sağlık koşullarının belirtisi olabilir. Bu nedenle, aşağıdaki durumlarda doktora başvurmak gerekir:
- Kabızlık 2 haftadan uzun sürerse
- Kabızlık ile birlikte kanlı dışkılama, karın ağrısı, ateş veya kilo kaybı gibi belirtiler varsa
Kabızlık, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilecek bir rahatsızlıktır. Ancak, evde uygulanan yöntemler ve doktor kontrolünde kullanılan ilaçlar ile genellikle tedavi edilebilir.