Kabızlık Nedir?
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması ve dışkılama zorluğu olarak tanımlanan bir sindirim sistemi sorunudur. Yetişkinlerde günde üç defadan az, çocuklarda ise günde iki defadan az dışkılama kabızlık olarak kabul edilir.
Kabızlık, gastrointestinal sistemin herhangi bir yerinde meydana gelebilir. Ancak en yaygın olarak kalın bağırsakta görülür. Kabızlığın en yaygın nedeni, bağırsak hareketlerini yavaşlatan az miktarda lif tüketimidir. Diğer nedenler arasında sıvı alımının azalması, hareketsiz yaşam tarzı, bazı ilaçlar, hormonal değişiklikler ve altta yatan tıbbi durumlar yer alır.
Kabızlığın Belirtileri
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Günde üç defadan az dışkılama
- Dışkılama zorluğu
- Dışkının sert ve kuru olması
- Dışkıyı tam boşaltamama hissi
- Karın ağrısı
- Şişkinlik
Kabızlığın Tedavisi
Kabızlığın tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Ancak, çoğu vakada, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç dışı tedaviler yeterlidir.
Lif Alımını Artırmak
Lif, bağırsakların düz kaslarını harekete geçirerek dışkılamayı kolaylaştırır. Yetişkinlerin günde en az 25-38 gram lif alması önerilir. Lif açısından zengin gıdalar arasında şunlar yer alır:
- Sebzeler (ıspanak, havuç, lahana, brokoli, kabak, patlıcan vb.)
- Meyveler (elma, armut, muz, kayısı, erik vb.)
- Baklagiller (fasulye, mercimek, nohut vb.)
- Kepekli tahıllar (yulaf ezmesi, tam buğday ekmeği, bulgur vb.)
Sıvı Alımı Artırmak
Bol sıvı tüketimi, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Günde en az 2 litre su içilmesi önerilir.
Düzenli Egzersiz Yapmak
Düzenli egzersiz yapmak, bağırsak hareketlerini uyararak kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Yetişkinlerin haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz yapması önerilir.
İlaç Kullanmak
Lif alımını artırma, sıvı alımı artırma ve düzenli egzersiz yapma gibi yaşam tarzı değişiklikleri kabızlığı gidermezse, doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, bağırsak hareketlerini uyaran müshillerdir.
Kabızlığa Kısa Sürede Çözüm Olan Doğal Yöntemler
Kabızlığa kısa sürede çözüm olabilecek bazı doğal yöntemler şunlardır:
- Kayısı, erik, muz, incir gibi lif açısından zengin meyveleri günde bir avuç tüketmek.
- Bol su ve bitki çayı içmek.
- Düzenli egzersiz yapmak.
- Yoga veya meditasyon gibi stres azaltıcı aktiviteler yapmak.
Kabızlığın Önlenmesi
Kabızlığı önlemek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
- Lif açısından zengin bir beslenme düzeni uygulamak.
- Günde en az 2 litre su içmek.
- Düzenli egzersiz yapmak.
- Stresi azaltmak.
Kabızlıkta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kabızlık, ciddi bir sağlık sorunu değildir. Ancak, aşağıdaki durumlarda doktora başvurmanız önerilir:
- Kabızlık iki haftadan uzun sürerse
- Kabızlık ile birlikte karın ağrısı, kanlı dışkılama, kilo kaybı veya ateş gibi belirtiler görülürse
- Kabızlık, hamilelikte veya emzirme döneminde görülürse
- Kabızlık, diyabet, Parkinson hastalığı veya multipl skleroz gibi kronik bir sağlık sorununun bir belirtisi olarak ortaya çıkarsa
Sonuç olarak, kabızlığa kısa sürede çözüm bulmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmak ve ilaç dışı tedaviler uygulamak önemlidir. Eğer kabızlığınız iki haftadan uzun sürerse veya yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi biri ile birlikte görülürse mutlaka doktora başvurunuz.