Ki Ekinin Yazımı
Türkçede en çok karıştırılan eklerden biri olan “ki” eki, hem ek hem de bağlaç olarak kullanılabilir. Bu nedenle, doğru yazılabilmesi için bağlaç mı yoksa ek mi olduğunun anlaşılması gerekir.
Ki Ekinin Bağlaç Olarak Yazımı
“Ki” eki, bir cümlede iki veya daha fazla kelimeyi bağlamak için kullanılır. Bu durumda, cümlenin anlamına göre farklı anlamlarda kullanılabilir.
-
Eşitlik, benzerlik, uygunluk, karşılaştırma anlamları:
- Bu kitap ki kitabım gibi. (Eşitlik)
- O çocuk ki kardeşim gibi. (Benzerlik)
- Bu ev ki satılıkmış. (Uygunluk)
- Bu araba ki çok pahalıymış. (Karşılaştırma)
-
Açıklama, açıklamaya giriş, açıklamayı tamamlama anlamları:
- Bu adam ki benim arkadaşım. (Açıklama)
- Bu olay ki çok üzücüydü. (Açıklamaya giriş)
- Bu kitap ki çok faydalı. (Açıklamanın tamamlanması)
-
Zaman, yer, yön anlamları:
- Bu akşam ki film çok güzelmiş. (Zaman)
- Bu köy ki çok uzakta. (Yer)
- Bu yön ki doğru. (Yön)
-
Sebep, amaç, sonuç anlamları:
- Bu kadar çalıştım ki başarılı oldum. (Sebep)
- Bu kitabı aldım ki okurum. (Amaç)
- Bu kadar uğraştım ki başardım. (Sonuç)
-
Şart, şartlı cümle anlamları:
- Bu işi yaparsan ki seni ödüllendireceğim. (Şart)
- Eğer ki bu işi yaparsan seni ödüllendireceğim. (Şartlı cümle)
Ki Ekinin Ek Olarak Yazımı
“Ki” eki, bir kelimenin sonuna gelerek ona farklı anlamlar katabilir. Bu durumda, eklendiği kelimenin türüne göre farklı şekillerde yazılabilir.
-
İyelik eki:
- Bu kitap ki kitabım. (İkinci tekil şahıs iyelik eki)
- O araba ki arabası. (Üçüncü tekil şahıs iyelik eki)
- Bizim ev ki evimiz. (İkinci çoğul şahıs iyelik eki)
- Onların ev ki evleri. (Üçüncü çoğul şahıs iyelik eki)
-
Belirtili ad tamlaması eki:
- Bu kitap ki kitabım. (Belirtili ad tamlaması eki)
- O araba ki arabası. (Belirtili ad tamlaması eki)
- Bizim ev ki evimiz. (Belirtili ad tamlaması eki)
- Onların ev ki evleri. (Belirtili ad tamlaması eki)
-
Sıfat tamlaması eki:
- Bu ki kitap. (Sıfat tamlaması eki)
- O ki araba. (Sıfat tamlaması eki)
- Bizim ki ev. (Sıfat tamlaması eki)
- Onların ki ev. (Sıfat tamlaması eki)
-
Zarf-fiil eki:
- Bu kitap ki okuyacağım. (Zarf-fiil eki)
- O araba ki süreceğim. (Zarf-fiil eki)
- Bizim ev ki gideceğim. (Zarf-fiil eki)
- Onların ev ki gideceğim. (Zarf-fiil eki)
-
Ek-fiil eki:
- Bu kitap ki okunmuştu. (Ek-fiil eki)
- O araba ki sürülüyordu. (Ek-fiil eki)
- Bizim ev ki gidiyordu. (Ek-fiil eki)
- Onların ev ki gidiyordu. (Ek-fiil eki)
Ki Ekinin Yazımı İle İlgili Önemli Kurallar
- “Ki” eki, bağlaç olarak kullanılıyorsa, kendisinden önce gelen kelimeden ayrı yazılır.
- “Ki” eki, ek olarak kullanılıyorsa, kendisinden önce gelen kelimeye bitişik yazılır.
- “Ki” eki, bağlaç olarak kullanılıyorsa, cümlenin anlamına göre farklı anlamlarda kullanılabilir.