Kısa Çizgi Örnekleri
Kısa çizgi, Türkçede kullanılan en yaygın noktalama işaretlerinden biridir. İki kelimeyi veya kelime öbeğini birbirine bağlamak, bir kelimenin içinde bulunan parçaları ayırmak veya bir kelimenin okunuşunu belirtmek için kullanılır.
Kısa Çizginin Kullanım Alanları
Kısa çizginin kullanım alanları şu şekilde özetlenebilir:
-
İki kelimeyi veya kelime öbeğini birbirine bağlamak için kullanılır. Bu kullanımda kısa çizgi, kelimeleri veya kelime öbeklerini birbirine bağlayan bir bağlaç görevi görür. Örneğin:
- “Anne-baba”
- “Kardeş-kardeş”
- “Türk-Yunan”
- “Kırmızı-mavi”
-
Bir kelimenin içinde bulunan parçaları ayırmak için kullanılır. Bu kullanımda kısa çizgi, kelimenin içinde bulunan parçaları birbirinden ayıran bir sınır görevi görür. Örneğin:
- “Söz-düşün-eylem”
- “İn-san”
- “İki-yüzl-ü”
- “Uç-ur-mak”
-
Bir kelimenin okunuşunu belirtmek için kullanılır. Bu kullanımda kısa çizgi, kelimenin okunuşunu kolaylaştırmak veya vurgulamak için kullanılır. Örneğin:
- “Baş-ka” (baş-ka değil, başka)
- “Hâ-li” (hâl-i değil, hâli)
- “Söy-le” (söyl-e değil, söyle)
- “Dö-ner” (dön-er değil, döner)
Kısa Çizginin Kullanım Kuralları
Kısa çizginin kullanımında dikkat edilmesi gereken bazı kurallar şunlardır:
- Kısa çizginin her iki yanında boşluk bırakılır.
- Kısa çizgi, birleşik kelimelerde kullanılmaz.
- Kısa çizgi, sayılarda kullanılmaz.
- Kısa çizgi, yabancı kelimelerde kullanılmaz.
Kısa Çizginin Kullanıldığı Bazı Örnek Cümleler
-
Anne-babam dün bize geldi.
-
Kardeş-kardeş kavga ettiler.
-
Türk-Yunan ilişkileri iyiye gidiyor.
-
Kırmızı-mavi bayrağı dalgalandırdılar.
-
Söz-düşün-eylem bir bütündür.
-
İn-sanoğlunun geleceği için çalışıyoruz.
-
İki-yüzl-ü insanlara güvenmiyorum.
-
Uç-ur-mak için para lazım.
-
Baş-ka bir yol yok.
-
Hâ-li ne olacak?
-
Söy-le, ne oldu?
-
Dö-ner dönmez gelecek.
Kısa Çizginin Diğer Kullanım Alanları
Kısa çizginin kullanım alanları sadece yukarıda bahsedilenlerle sınırlı değildir. Bazı özel durumlarda kısa çizginin farklı kullanımları da söz konusu olabilir. Örneğin:
-
Kısa çizgi, tırnak içinde geçen kelimeleri veya kelime öbeklerini birbirinden ayırmak için kullanılabilir. Örneğin:
- “‘Anne-baba’ kelimesinin anlamı ‘ebeveyn’dir.”
-
Kısa çizgi, bir kelimenin içinde bulunan yabancı kelimeleri veya kelime öbeklerini birbirinden ayırmak için kullanılabilir. Örneğin:
- “‘Söz-düşün-eylem’ kavramı felsefede önemli bir yere sahiptir.”
-
Kısa çizgi, bir kelimenin içinde bulunan rakamları birbirinden ayırmak için kullanılabilir. Örneğin:
- “‘İki-yüz-elli’ sayısı bir sayıdır.”
-
Kısa çizgi, bir kelimenin içinde bulunan birimleri birbirinden ayırmak için kullanılabilir. Örneğin:
- “‘Kilo-metre’ bir uzunluk birimidir.”
Kısa Çizginin Kullanımı ile İlgili Yaygın Hatalar
Kısa çizginin kullanımı ile ilgili bazı yaygın hatalar şunlardır:
- Kısa çizginin her iki yanında boşluk bırakılmaması.
- Kısa çizginin birleşik kelimelerde kullanılması.
- Kısa çizginin sayılarda kullanılması.
- Kısa çizginin yabancı kelimelerde kullanılması.
Bu hatalardan kaçınmak için kısa çizginin kullanım kurallarını iyi bilmek önemlidir.