Kuru Buzun Buluşu
Kuru buz, karbondioksitin katı halidir ve -78,5 °C’de sublimasyon adı verilen bir süreçle doğrudan gaz fazına geçer. Bu nedenle, kuru buz su gibi erimez, ancak gaz haline geçerek beyaz bir sis bulutu oluşturur. Kuru buz, ticari olarak 1925 yılında ilk kez üretilmiştir.
Kuru buzun keşfi, 19. yüzyılın sonlarında karbondioksitin sıvılaştırılması çalışmalarına dayanmaktadır. 1823 yılında Humphry Davy, karbondioksitin sıvılaştırılabileceğini gösterdi. Ancak, karbondioksitin sıvılaştırılması zor ve pahalı bir işlemdi.
1924 yılında, Amerikalı kimyager Thomas Midgley, karbondioksitin sıvılaştırılmasını kolaylaştıracak bir yöntem geliştirdi. Midgley’nin yöntemi, karbondioksiti yüksek basınç altında soğutarak sıvılaştırmayı içeriyordu.
Midgley’nin yöntemi, karbondioksitin ticari olarak üretilmesini mümkün kıldı. 1925 yılında, Midgley ve iş ortağı Charles Kettering, ilk kuru buz üretim tesisini kurdular.
Kuru buz, kısa sürede çeşitli endüstrilerde kullanıldı. Gıda endüstrisinde, kuru buz dondurulmuş gıdaların paketlenmesi ve taşınması için kullanıldı. Tıbbi endüstride, kuru buz cerrahi aletleri ve malzemeleri soğutmak için kullanıldı. Ve eğlence endüstrisinde, kuru buz sis efektleri oluşturmak için kullanıldı.
Kuru Buzun Kullanım Alanları
Kuru buz, günümüzde çeşitli endüstrilerde kullanılmaktadır. En yaygın kullanım alanları şunlardır:
- Gıda endüstrisi: Kuru buz, dondurulmuş gıdaların paketlenmesi ve taşınması için kullanılmaktadır. Kuru buz, gıdaların bozulmasını önleyerek uzun süre taze kalmasını sağlar.
- Tıbbi endüstri: Kuru buz, cerrahi aletleri ve malzemeleri soğutmak için kullanılmaktadır. Kuru buz, cerrahi sırasında kanın pıhtılaşmasını önleyerek cerrahların daha hassas çalışmasını sağlar.
- Eğlence endüstrisi: Kuru buz, sis efektleri oluşturmak için kullanılmaktadır. Kuru buz, sahne gösterilerinde, filmlerde ve televizyon programlarında kullanılmaktadır.
Diğer kullanım alanları şunlardır:
- Yangın söndürme: Kuru buz, yangınları söndürmek için kullanılmaktadır. Kuru buz, yangını boğarak söndürür.
- Endüstriyel süreçler: Kuru buz, endüstriyel süreçlerde soğutma ve kurutucu olarak kullanılmaktadır.
- Laboratuvarlarda: Kuru buz, laboratuvarlarda soğutma ve koruma amaçlı kullanılmaktadır.
Kuru Buzun Üretimi
Kuru buz, karbondioksitin sıvılaştırılmasıyla üretilir. Karbondioksit, bir kompresör kullanılarak yüksek basınç altında sıkıştırılır. Sıkıştırılmış karbondioksit, bir evaporatör kullanılarak soğutulur. Soğutulan karbondioksit sıvı hale gelir. Sıvı karbondioksit, bir defrostör kullanılarak gaz haline geçirilir. Gaz halindeki karbondioksit, kuru buz olarak toplanır.
Kuru buz üretimi, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Karbondioksit, bir kompresör kullanılarak yüksek basınç altında sıkıştırılır.
- Sıkıştırılmış karbondioksit, bir evaporatör kullanılarak soğutulur.
- Soğutulan karbondioksit sıvı hale gelir.
- Sıvı karbondioksit, bir defrostör kullanılarak gaz haline geçirilir.
- Gaz halindeki karbondioksit, kuru buz olarak toplanır.
Kuru Buzun Güvenliği
Kuru buz, -78,5 °C’de sublimasyon adı verilen bir süreçle doğrudan gaz fazına geçer. Bu nedenle, kuru buzla çalışırken dikkatli olunmalıdır. Kuru buzun doğrudan ciltle teması, yanıklara neden olabilir. Kuru buzun gözle teması, göz yaralanmasına neden olabilir. Kuru buz, bir kapalı alanda depolanmamalıdır. Kuru buz, bir kapalı alanda depolanırsa, oksijen seviyesini düşürerek boğulma riski oluşturabilir.
Kuru buzla çalışırken aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmalıdır:
- Kuru buzla çalışırken koruyucu eldiven ve gözlük takın.
- Kuru buzun direkt ciltle temasından kaçının.
- Kuru buzun gözle temasından kaçının.
- Kuru buzu bir kapalı alanda depolamayın