Mekruh Nedir?
Mekruh, İslam hukukunda yapılması hoş görülmeyen, ancak yapılması da yasak olmayan fiil veya davranıştır. Mekruh kelimesi Arapça “kerih” (iğrenç, hoş olmayan) kelimesinden türemiştir.
Mekruh fiiller, haram fiiller gibi dinen sakıncalı kabul edilirler. Ancak haram fiillerin aksine, mekruh fiilleri işleyenler günahkâr olmazlar ve ahirette cezalandırılmazlar.
Mekruh Türleri
Mekruh fiiller, iki ana gruba ayrılır:
-
Tahrîmen mekruh: Bu tür mekruh fiiller, haram fiillere yakındır. Bu fiilleri işleyen kişiler günahkâr olur ve ahirette cezalandırılabilirler.
-
Tenzîhen mekruh: Bu tür mekruh fiiller, yapılması hoş görülmese de, yapılmasında bir sakınca yoktur. Bu fiilleri işleyen kişiler günahkâr olmazlar ve ahirette cezalandırılmazlar.
Tahrîmen Mekruh Örnekleri
Tahrîmen mekruh olan fiillere örnek olarak şunlar verilebilir:
- Sigara içmek
- Kumar oynamak
- Alkol kullanmak
- Faiz almak veya vermek
- Erkeğin altın takması
- İpek giymesi
- Dedikodu yapmak
- Yalan söylemek
- Gıybet etmek
- Hırsızlık yapmak
Tenzîhen Mekruh Örnekleri
Tenzîhen mekruh olan fiillere örnek olarak şunlar verilebilir:
- Cami veya mescit gibi ibadethanelere giderken çiğ soğan veya sarımsak gibi ağır kokan şeyler yemek
- İkindi namazından sonra kerahat vaktine kadar nafile namaz kılmak
- İftardan önce sahur yapmamak
- Sabah namazını güneş doğmadan önce kılmak
- Cuma namazına giderken abdestsiz olmak
- Kurban keserken Allah’ın adını anmamak
- Hayvan keserken acı çektirmek
- İnsanların arkasından konuşmak
- Kıskançlık duymak
- Gözüne bakılmasından hoşlanmadığı bir kadınla konuşmak
Mekruh Fiillerin Nedenleri
Mekruh fiillerin birçok nedeni olabilir. Bu nedenlerden bazıları şunlardır:
- Sağlık: Bazı mekruh fiiller, insan sağlığı açısından sakıncalıdır. Örneğin, sigara içmek, alkol kullanmak ve uyuşturucu kullanmak, insan sağlığına zararlıdır.
- Ekonomi: Bazı mekruh fiiller, ekonomik açıdan sakıncalıdır. Örneğin, kumar oynamak, insanı maddi olarak zarara uğratabilir.
- Ahlak: Bazı mekruh fiiller, ahlaki açıdan sakıncalıdır. Örneğin, yalan söylemek, hırsızlık yapmak ve gıybet etmek, ahlaka aykırıdır.
Mekruh Fiillerin Önlenmesi
Mekruh fiillerin önlenmesi için yapılması gerekenler şunlardır:
- İslam dinini ve ahlakını iyi bilmek
- Mekruh fiillerin nedenlerini ve sonuçlarını bilmek
- Mekruh fiillerden kaçınmak için çaba sarf etmek
Mekruh Fiillerin Sonuçları
Mekruh fiillerin bazı sonuçları şunlardır:
- Mekruh fiilleri işleyen kişiler, manevi olarak zarar görürler.
- Mekruh fiilleri işleyen kişilerin Allah’ın rızası azalır.
- Mekruh fiilleri işleyen kişiler, ahirette cezalandırılabilirler.
Mekruh fiillerden kaçınmak, hem dünya hem de ahiret hayatı için önemlidir. Mekruh fiilleri işlemekten kaçınmak için çaba sarf eden kişiler, manevi olarak daha iyi bir konuma gelirler ve ahirette daha iyi bir mükâfata layık olurlar.