Niteleme Sıfatı Örnekleri 2024-2025

Niteleme Sıfatları

Sıfatlar, bir ismi ya da zamiri niteleyerek, yani onu belirterek, sayı ile veya başka bir kelime ile sınırlandırarak, niteleyen veya onunla ilgili olan kelimelerdir. Türkçede üç tür sıfat vardır:

• Niteleme sıfatları
• Belirtme sıfatları
• İşaret sıfatları

Niteleme Sıfatları Nedir?

Niteleme sıfatları, bir ismin veya zamirin niteliğini, özelliğini, durumunu belirten sıfatlardır. Niteleme sıfatları, ismi veya zamiri daha belirgin hale getirir ve onu daha iyi anlamamızı sağlar.

Niteleme sıfatları, ismin veya zamirin rengini, şeklini, büyüklüğünü, durumunu, niteliğini, türünü, menşeini, zamanını, amacını vb. belirten kelimelerdir.

Niteleme Sıfatları Nasıl Bulunur?

Niteleme sıfatlarını bulmak için, cümlede ismi veya zamiri niteleyen kelimeyi bulmamız gerekir. Bu kelimeyi bulmak için cümleye “nasıl?”, “ne kadar?”, “kaç?”, “nerede?”, “ne zaman?”, “ne için?” gibi sorular sorabiliriz.

Örneğin, “Kırmızı elma yedim.” cümlesinde “kırmızı” kelimesi ismi nitelediği için niteleme sıfatıdır. Bu cümleye “nasıl elma?” sorusunu sorduğumuzda cevabımız “kırmızı elma” olacaktır.

Niteleme Sıfatları Türleri

Niteleme sıfatları, aldıkları ek ve anlamlarına göre farklı türlere ayrılır.

Eklerine Göre Niteleme Sıfatları

Niteleme sıfatları, aldıkları ekler ve anlamlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Temel niteleme sıfatları: Ek almamış niteleme sıfatlardır. Bu sıfatlar, ismi veya zamiri nitelemek için yeterlidir. Örneğin, “kırmızı elma”, “büyük ev”, “yaşlı adam” gibi.
• Yapma niteleme sıfatları: İsim soylu kelimelere “-li, -siz, -lık, -ci, -daş, -lı, -sız, -ar, -mez, -an, -en” gibi yapım eklerinin getirilmesiyle oluşan niteleme sıfatlardır. Bu sıfatlar, ismin veya zamirin niteliğini, özelliğini, durumunu belirtmek için kullanılır. Örneğin, “kırlangıçlı gökyüzü”, “bilgisiz çocuk”, “kahramanlık hikayesi”, “balıkçı adam”, “kardeşlik duygusu” gibi.
• Birleme niteleme sıfatları: İki veya daha fazla isim soylu kelimenin birleşmesiyle oluşan niteleme sıfatlardır. Bu sıfatlar, ismin veya zamirin niteliğini, özelliğini, durumunu belirtmek için kullanılır. Örneğin, “yeşil gözlü kız”, “uzun boylu adam”, “sarı saçlı çocuk”, “mavi gökyüzü“, “kırmızı gül” gibi.

Anlamlarına Göre Niteleme Sıfatları

Niteleme sıfatları, anlamlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Nitelik sıfatları: Bir varlığın niteliğini, özelliğini belirten niteleme sıfatlardır. Örneğin, “kırmızı elma”, “büyük ev”, “yaşlı adam” gibi.
• Durum sıfatları: Bir varlığın durumunu belirten niteleme sıfatlardır. Örneğin, “açık kapı”, “kapalı pencere”, “yaralı adam” gibi.
• Tür sıfatları: Bir varlığın türünü belirten niteleme sıfatlardır. Örneğin, “elma ağacı”, “insan oğlu”, “kedi yavrusu” gibi.
• Menşe sıfatları: Bir varlığın menşeini belirten niteleme sıfatlardır. Örneğin, “Türk kahvesi”, “Fransız mantısı”, “Çin çarmıhı” gibi.
• Zaman sıfatları: Bir varlığın zamanını belirten niteleme sıfatlardır. Örneğin, “geçen yıl”, “gelecek ay