Nitrit Formülü
Nitrit, azot ve oksijen elementlerinin birleşmesiyle oluşan bir anyondur. Formülü NO2- olup, azotun oksidasyon sayısı +3’tür.
Nitrit, doğada yaygın bir şekilde bulunur. Toprak, su ve havanın doğal bir parçasıdır. Ayrıca, bitki ve hayvansal gıdaların bozulmasında da oluşur.
Nitrit, endüstriyel uygulamalardaki en önemli azot bileşikleri arasındadır. Gübre, boya, plastik ve ilaç üretimlerinde kullanılır.
Nitritin Fiziksel ve Kimyasal özellikleri
Nitrit, suda çözünür, beyaz veya açık kahverengi bir toz halindedir. Erime noktasi 216 °C, kaynar noktasi 357 °C’dir.
Nitrit, güçlü bir oksitleyici ajandır. Asitlerle reaksiyona girerek azot oksitleri ve su oluşturur. Ayrıca, organik maddelerle de reaksiyona girerek nitro bileşikleri oluşturur.
Nitritin Üretimi
Nitrit, amonyak veya üre’den oksidasyon yoluyla üretilebilir. Amonyak oksidasyonunda, amonyak havası oksijen ve buharla karıştırıllarak yüksek basınç ve yüksek ısı altında katalitik konvertörlerde oksitlenir. Üre oksidasyonunda ise, üre çözeltisi oksijen ve buharla karıştırıllarak yüksek basınç ve yüksek ısı altında katalitik konvertörlerde oksitlenir.
Nitritin Kullanım alanları
Nitrit, endüstriyel uygulamalardaki en önemli azot bileşikleri arasındadır. Gübre, boya, plastik ve ilaç üretimlerinde kullanılır.
- Gübre üretimlerinde, toprağın azot içeriğini artırmak için kullanılır.
- Boya üretimlerinde, boya pigmentlerinin üretimlerinde kullanılır.
- Plastik üretimlerinde, plastiklerin dayanıklılığını artırmak için kullanılır.
- ilaç üretimlerinde, antibakteriyal ilaçlar ve korozyon gidericiler üretimlerinde kullanılır.
Nitritin Zararları
Nitrit, güçlü bir oksitleyici ajan olduğu için, canlı organizmalar için zararl olabilir.
- Su canlıları için, nitrit solunum yetmeziğine neden olabilir.
- Hayvanlar için, nitrit mide-bağırsal rahatsızlıklarına ve ölüme neden olabilir.
- insanlar için, nitrit mide-bağırsal rahatsızlıklarına, kansızlığa ve ölüme neden olabilir.
Nitritin Güvenli Kullanımı
Nitrit, güçlü bir oksitleyici ajan olduğu için, güvenli bir şekilde ele alınmalıdır.
*Nitrit, toz halinde solunduğunda veya yutulduğunda zararl olabilir. Bu nedenle, nitrit tozunun solunmamasına ve yutulmamasına dikkat edilmelidir.
*Nitrit, asitlerle reaksiyona girerek azot oksitleri ve su oluşturur. Azot oksitleri, akciğerlere zarar veren toksik ve boğucular maddelerdir. Bu nedenle, nitrit asitlerle temas ettirilmemelidir.
*Nitrit, organik maddelerle de reaksiyona girerek nitro bileşikleri oluşturur. Nitro bileşikleri, patlayıcı maddelerdir. Bu nedenle, nitrit organik maddelerle temas ettirilmemelidir.
Nitritin çevresel etkileri
Nitrit, çevre için zararl olabilir.
- Su ortamlarında, nitrit su canlıları için toksik olabilir.
- Toprak ortamlarında, nitrit toprağın azot içeriğini artırarak bitki örtüsünün bozulmasına neden olabilir.
- Atmosfer ortamında, nitrit ozon tabakasını incelterek ultraviyole radyasyonunun artmasına neden olabilir.
Nitritin çevresel etkilerine ilişkin faydalanılabilecek siteler
- Çevre Bakanlığı
- Doğa koruma ve Milli Parklar Genel müdürü
- Türkiye çevresel etkileri değerlendirmesini
Nitritin çevresel etkilerine ilişkin faydalanılabilecek dosyalar
- Nitritin çevresel etkileri raporu
- Nitritin su ortamlarındaki etkileri raporu
- Nitritin toprak ortamlarındaki etkileri raporu
- Nitritin hava ortamlarındaki etkileri raporu