Örtük Program Nedir?
Örtük program, okulda uygulanan eğitim programlarının dışında, öğrencilerin öğrenme-öğretme süreci içerisinde farkında olmadan edindikleri bilgi, beceri ve tutumları ifade eder. Bu program, yazılı ve planlı bir şekilde oluşturulmaz; okulun fiziksel ortamı, öğretmen-öğrenci ilişkileri, okul kuralları, sosyal etkinlikler ve diğer faktörlerin etkisiyle şekillenir.
Örtük program, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel gelişimlerini etkileyen önemli bir unsurdur. Öğrencilerin değerleri, normları, tutumları ve davranışları üzerinde önemli bir rol oynar.
Örtük Program Türleri
Örtük programlar, genel olarak iki ana kategoriye ayrılabilir:
- Gizli-Örtük Program: Öğrencilerin farkında olmadan edindikleri bilgi, beceri ve tutumları ifade eder. Örneğin, okulda uygulanan disiplin kuralları, öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenlerle olan ilişkileri, okulun fiziksel ortamı gibi faktörler gizli-örtük programın bir parçasıdır.
- Açık-Örtük Program: Öğrencilerin farkında olarak edindikleri bilgi, beceri ve tutumları ifade eder. Örneğin, okulda yapılan sosyal etkinlikler, okul gezileri, konferanslar ve seminerler açık-örtük programın bir parçasıdır.
Örtük Program Örnekleri
Örtük programın örnekleri çok çeşitlidir. İşte bazı yaygın örnekler:
- Okulun fiziksel ortamı: Okulun temizliği, düzeni, güvenliği, teknolojik altyapısı gibi faktörler öğrencilerin öğrenme motivasyonu, davranışları ve tutumlarını etkiler. Örneğin, temiz ve düzenli bir okul ortamı, öğrencilerin okula daha olumlu bakmalarına ve öğrenmeye daha istekli olmalarına yardımcı olur.
- Öğretmen-öğrenci ilişkileri: Öğretmenlerin tutumları ve davranışları, öğrencilerin akademik başarıları, öz güvenleri ve sosyal gelişimleri üzerinde önemli bir rol oynar. Örneğin, öğrencilerine karşı saygılı ve destekleyici olan öğretmenler, öğrencilerin öğrenmeye daha istekli olmalarını sağlar.
- Okulun kuralları: Okulun kuralları, öğrencilerin davranışlarını ve tutumlarını şekillendirmede önemli bir rol oynar. Örneğin, demokratik bir şekilde oluşturulan ve uygulanan kurallar, öğrencilerin kurallara uyma konusunda daha istekli olmalarını sağlar.
- Sosyal etkinlikler: Okulda yapılan sosyal etkinlikler, öğrencilerin sosyalleşmelerine, farklı kültürleri tanımalarına ve liderlik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Örneğin, okul sporları, kulüp çalışmaları ve sosyal sorumluluk projeleri gibi etkinlikler, öğrencilerin sosyal gelişimleri üzerinde olumlu bir etki yaratır.
- Okul gezileri: Okul gezileri, öğrencilerin farklı ortamları deneyimlemelerine ve yeni şeyler öğrenmelerine olanak tanır. Örneğin, bir müze gezisi, öğrencilerin sanat ve tarih hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olur.
Örtük Programın Önemi
Örtük program, öğrencilerin öğrenme-öğretme sürecinde önemli bir rol oynar. Bu programın farkında olmak ve olumlu bir şekilde şekillendirmek, öğrencilerin daha başarılı ve mutlu bireyler olmalarına yardımcı olur.
Örtük programın önemi şu şekilde özetlenebilir:
- Öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel gelişimlerini etkiler.
- Öğrencilerin akademik başarılarını, öz güvenlerini ve sosyal gelişimlerini destekler.
- Öğrencilerin farklı kültürleri tanımalarına ve küresel bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olur.
- Öğrencilerin liderlik becerilerini geliştirmelerine ve topluma katkıda bulunmalarına olanak tanır.
Örtük Programın Etkili Olması için Öneriler
Örtük programın etkili olabilmesi için şu öneriler dikkate alınabilir:
- Okulun fiziksel ortamının öğrencilerin öğrenme motivasyonunu artıracak şekilde düzenlenmesi gerekir.
- Öğretmen-öğrenci ilişkilerinin olumlu ve destekleyici olması gerekir.
- Okulun kurallarının demokratik bir şekilde oluşturulması ve uygulanması gerekir.
- Okulda yapılan sosyal etkinliklerin öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi gerekir.
- Okul gezilerinin öğrencilerin öğrenme hedeflerine uygun olması gerekir.
Sonuç
Örtük program, öğrencilerin öğrenme-öğretme sürecinde önemli bir rol oynayan bir unsurdur. Bu programın farkında olmak ve olumlu bir şekilde şekillendirmek, öğrencilerin daha başarılı ve mutlu bireyler olmalarına yardımcı olur.