Parşömen Kağıdının İcadı
Parşömen, üzerine yazı yazmak veya resim yapmak için kullanılan özel hazırlanmış hayvan derisidir. Parşömen ismi Bergama’dan gelmektedir ve Bergama Kağıdı anlamında Latince Charta Pergamena’dan türemiştir ve bütün dillere de buradan geçmiştir.
Parşömen, MÖ 2. yüzyılda Bergama’da icat edilmiştir. Bergama, o dönemde önemli bir kültür ve bilim merkeziydi. Kentte bulunan kütüphane, dünyanın en büyük kütüphanelerinden biriydi. Bu kütüphanede, çok sayıda kitap ve belge bulunuyordu.
Bergama’nın kralı II. Eumenes, kütüphanesini genişletmek istiyordu. Ancak, kütüphanede kullanılan papirüs, Mısır’dan getiriliyordu. Mısır, Bergama’nın düşmanıydı. Papirüs temininde yaşanan sıkıntılar, kütüphanenin büyümesini engelliyordu.
II. Eumenes, bu sorunu çözmek için bir çözüm yolu aramaya başladı. Bir gün, kütüphane müdürü Krates, derilerin yazı yazmak için kullanılabileceğini düşündü. Krates, derileri işleyerek yazılabilecek hale getirdi. Bu sayede, parşömen icat edilmiş oldu.
Parşömen, papirüse göre çok daha dayanıklıydı. Ayrıca, daha parlak ve pürüzsüz bir yüzeye sahipti. Bu nedenle, parşömen kısa sürede papirüse göre daha popüler hale geldi.
Parşömen, yalnızca Bergama’da değil, tüm dünyada kullanılmaya başlandı. MÖ 1. yüzyılda, parşömen, papirüse göre daha yaygın olarak kullanılan yazı malzemesi haline gelmişti.
Parşömen, tarih boyunca önemli bir rol oynamıştır. Üzerine kitaplar, belgeler, müzik eserleri, hatta resimler yazılmıştır. Parşömen, günümüzde de bazı uygulamalarda kullanılmaktadır. Örneğin, bazı müzik aletleri, parşömenden yapılmaktadır.
Parşömen Yapımı
Parşömen yapmak için öncelikle, sığır, koyun, keçi veya at gibi hayvanların derileri kullanılmaktadır. Deriler, iyice temizlendikten sonra, kimyasallarla işlenmiştir. Bu işlem sonucunda, deriler yumuşatılır ve yazı yazılmaya uygun hale gelir.
İşlenmiş deriler, daha sonra, ince şeritler halinde kesilir. Bu şeritler, üst üste gelecek şekilde yerleştirilir ve bir pres altında kurutulur. Kurutulan şeritler, daha sonra, tekrar bir araya getirilerek tek bir tabaka haline getirilir.
Parşömen, bu işlemlerden sonra kullanıma hazır hale gelir. Parşömen, genellikle, rulo halinde sarılarak kullanılır.
Parşömen Çeşitleri
Parşömen, yapıldığı derinin türüne göre farklı çeşitlere ayrılır. Örneğin, sığır derisinden yapılan parşömene vellum, koyun derisinden yapılan parşömene membrana, keçi derisinden yapılan parşömene pergamena denir.
Parşömen, yapıldığı derinin kalınlığına göre de farklı çeşitlere ayrılır. Örneğin, ince parşömene membrana, kalın parşömene charta denir.
Parşömen Tarihçesi
Parşömen, MÖ 2. yüzyılda icat edilmiştir. Ancak, parşömenle ilgili ilk yazılı kayıtlar, MÖ 1. yüzyıla aittir.
Parşömen, MÖ 1. yüzyılda, Roma İmparatorluğu’nda da kullanılmaya başlandı. Roma İmparatorluğu’nun genişlemesi ile birlikte, parşömen, tüm Avrupa’ya yayıldı.
Parşömen, Orta Çağ’da da önemli bir yazı malzemesi olarak kullanılmıştır. Bu dönemde, parşömen üzerine, kitaplar, belgeler, müzik eserleri ve hatta resimler yazılmıştır.
Parşömen, 11. yüzyıldan itibaren, Çin’de icat edilen kağıtla rekabet etmeye başladı. Kağıt, parşömenden daha ucuz ve daha kolay üretiliyordu. Bu nedenle, kağıt, zamanla parşömeni yerini almaya başladı.
Parşömen, günümüzde de bazı uygulamalarda kullanılmaktadır. Örneğin, bazı müzik aletleri, parşömenden yapılmaktadır.