Pliyosen Zemin
Giriş
Pliyosen, yaklaşık 5,3 ila 2,6 milyon yıl önce süren Jeolojik Zaman Ölçeğinin bir dönemidir. Bu dönem, Miyosen’in ardından ve Pleistosen’den önce gelir. Pliyosen, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve insan evriminde önemli bir dönemdi.
İklim Değişikliği
Pliyosen dönemi, küresel iklimde önemli değişikliklere tanık oldu. Miyosen’in sonlarında başlayan soğuma trendi Pliyosen’de devam etti. Bu soğuma, kutup buzullarının büyümesine ve deniz seviyelerinin düşmesine yol açtı.
Pliyosen’in ortalarında, yaklaşık 3,3 milyon yıl önce, küresel iklimde ani bir ısınma meydana geldi. Bu ısınma olayına “Pliyosen Sıcak İklim Optimum” (Pliocene Warm Climate Optimum, PWCO) adı verilir. PWCO sırasında, küresel sıcaklıklar günümüzden yaklaşık 2-3 santigrat derece daha yüksekti ve deniz seviyeleri 20-30 metre daha yüksekti.
PWCO, yaklaşık 2,7 milyon yıl önce sona erdi ve ardından bir soğuma trendi başladı. Bu soğuma, Pleistosen buz çağlarına yol açtı.
Biyolojik Çeşitlilik
Pliyosen, biyolojik çeşitlilik açısından zengin bir dönemdi. Bu dönemde, birçok modern bitki ve hayvan türü ortaya çıktı.
Pliyosen’de, memeliler arasında filler, gergedanlar, atlar ve büyük kediler gibi büyük otçullar ve yırtıcılar yaygındı. Kuşlar arasında, devekuşları ve penguenler gibi büyük, uçamayan kuşlar vardı.
Pliyosen ayrıca, insan evriminde önemli bir dönemdi. İnsanların ataları olan homininler, Pliyosen’de Afrika’da ortaya çıktı. En eski bilinen hominin türlerinden biri olan Australopithecus afarensis, yaklaşık 3,9 milyon yıl önce Pliyosen’de yaşadı.
Pliyosen Zemin
Pliyosen zemin, Pliyosen döneminde oluşan tortul kayaçlardır. Bu tortular, genellikle kumtaşı, silttaşı ve kiltaşı gibi gevşek, kırıntılı kayaçlardan oluşur.
Pliyosen zemin, genellikle kıyı ortamlarında, nehir deltalarında ve göllerde oluşmuştur. Bu tortular, Pliyosen döneminin iklim ve biyolojik koşulları hakkında değerli bilgiler sağlar.
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Pliyosen Dönemi – Britannica Ansiklopedisi
- Pliyosen Sıcak İklim Optimum – ScienceDirect
- Pliyosen Zemin – ScienceDirect
- Pliyosen Fosil Kayıtları – Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri