Portfolyo Örnekleri 2024-2025

İsim Cümlesi Nedir?

Türkçede cümleler, yapılarına göre fiil cümleleri ve isim cümleleri olarak ikiye ayrılır. Fiil cümleleri, bir eylemi, durumu veya oluşu ifade eden cümlelerdir. İsim cümleleri ise, bir varlığı, kavramı veya niteliği ifade eden cümlelerdir.

İsim Cümlelerinin Temel Unsurları

İsim cümlelerinin temel unsurları, mübteda ve haberdir. Mübteda, cümlenin öznesi olan isimdir. Haber ise, cümlenin yüklemi olan isimdir.

Mübteda

Mübteda, isim cümlelerinde cümlenin öznesi olan isimdir. Cümlenin başında gelir ve genellikle sorulan “Kim?” veya “Ne?” sorularına cevap verir.

Örnek:

• Kim geldi? – Ali geldi.
• Ne geldi? – Bir kitap geldi.

Haber

Haber, isim cümlelerinde cümlenin yüklemi olan isimdir. Cümlenin sonunda gelir ve genellikle sorulan “Kim?” veya “Ne?” sorularına cevap verir.

Örnek:

• Ali geldi. – Ali, bir öğrencidir.
• Bir kitap geldi. – Kitap, yenidir.

İsim Cümlelerinin Türleri

İsim cümleleri, mübteda ve haberin türüne göre şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Adlı cümleler: Mübteda ve haberin ikisi de isim olan cümlelerdir.

Örnek:

• Ali, bir öğrencidir.

• Kitap, yenidir.

• Sıfatlı cümleler: Mübteda sıfat olan cümlelerdir.

Örnek:

• Yeşil elma, tatlıydı.

• Akıllı çocuk, başarılı oldu.

• Tamlamalı cümleler: Mübteda veya haber tamlama olan cümlelerdir.

Örnek:

• Okulun bahçesi, çok güzeldir.

• Ali’nin kitabı, kayboldu.

• Adlaşımlı cümleler: Mübteda veya haber adlaşımlı olan cümlelerdir.

Örnek:

• Güzelliği, dillere destandır.
• Akıllılık, insanı başarıya götürür.

İsim Cümlelerinin Özellikleri

İsim cümleleri, fiil cümlelerinden farklı olarak şu özelliklere sahiptir:

• Fiil cümlelerinde yüklem fiildir, isim cümlelerinde ise yüklem isimdir.
• Fiil cümlelerinde yüklem, cümlenin sonuna gelir, isim cümlelerinde ise yüklem, cümlenin ortasına veya sonuna gelebilir.
• Fiil cümlelerinde cümlenin anlamı, yüklemin türüne ve durumuna göre değişebilir, isim cümlelerinde ise cümlenin anlamı, mübteda ve haberin türüne göre değişir.

İsim Cümlelerinin Kullanım Alanları

İsim cümleleri, Türkçede yaygın olarak kullanılan cümle türlerinden biridir. İsim cümleleri, genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:

• Bir varlığı, kavramı veya niteliği tanımlamak için kullanılır.
• Bir yargıyı bildirmek için kullanılır.
• Bir isteği, dileği veya soruyu ifade etmek için kullanılır.

İsim Cümlelerinin Örnekleri

Tanımlama

• İstanbul, Türkiye’nin en büyük şehridir.
• Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusudur.
• Sarı, güneşin rengidir.

Yargı bildirme

• Yarın hava çok güzel olacak.
• Bugün sınav var.
• Bu kitap çok ilginç.

İstek, dilek veya soru bildirme

• Lütfen bana yardım et.
• Sen de bizimle gel.
• Bu kitaptan kaç sayfa okudun?

Sonuç olarak, isim cümleleri, Türkçede yaygın olarak kullanılan ve farklı amaçlarla kullanılabilen cümle türlerinden biridir.