Rasyon Nedir?
Rasyon, bir hayvana verilen yemlerin ve besinlerin miktar ve oranlarını gösteren tablodur. Rasyon, hayvanın türüne, yaşına, fizyolojik durumuna, verimine ve bulunduğu çevre koşullarına göre belirlenir.
Rasyonun amacı, hayvanın günlük besin ihtiyaçlarını karşılamaktır. Bu ihtiyaçlar, enerji, protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineralleri içerir. Rasyon, bu besinleri dengeli bir şekilde içermelidir.
Rasyon Bileşenleri
Rasyon, kaba yemler ve konsantre yemler olmak üzere iki ana bileşenden oluşur.
Kaba Yemler
Kaba yemler, hayvanın sindirim sisteminin sağlıklı çalışması için gerekli olan lifleri sağlar. Kaba yemler, taze veya kurutulmuş olarak verilebilir.
Kaba yemlere örnek olarak şunlar verilebilir:
- Saman
- Yonca
- Mısır silâjı
- Otlar
Konsantre Yemler
Konsantre yemler, hayvanın enerji, protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan yemlerdir. Konsantre yemler, tahıllar, yağlı tohumlar, baklagiller ve hayvansal ürünlerden elde edilir.
Konsantre yemlere örnek olarak şunlar verilebilir:
- Arpa
- Buğday
- Mısır
- Soya küspesi
- Pamuk küspesi
- Hayvansal yağ
- Vitamin premiksi
- Mineral premiksi
Rasyon Hazırlanması
Rasyon hazırlarken, hayvanın ihtiyacı olan besinlerin miktar ve oranları dikkate alınmalıdır. Rasyon hazırlamak için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Yem Değerlendirme Tabloları: Yem değerlendirme tabloları, yemlerin besin içeriklerini gösteren tablolardır. Bu tablolar, rasyon hazırlanırken besin ihtiyaçlarını karşılamayı sağlayacak yemlerin miktarlarını hesaplamak için kullanılır.
- Rasyon Hesaplama Programları: Rasyon hesaplama programları, yemlerin besin içeriklerini ve hayvanın ihtiyacı olan besin miktarlarını kullanarak rasyon hazırlamayı sağlayan yazılımlardır.
- Uzman Görüşü: Rasyon hazırlama konusunda uzman kişilerin görüşünü almak, doğru ve dengeli bir rasyon hazırlamak için faydalı olabilir.
Rasyon Örnekleri
Süt İnekleri için Rasyon Örnekleri
Süt inekleri için rasyon hazırlarken, ineğin canlı ağırlığı, laktasyon dönemi ve süt verimi gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
600 kg canlı ağırlığa sahip, 2. laktasyondaki, %3,5 yağ oranı olan Siyah Alaca inek için örnek rasyon:
- Kaba yem: 20 kg (mısır silâjı)
- Konsantre yem: 20 kg (arpa, buğday, soya küspesi)
- Vitamin ve mineral premiksi: 0,5 kg
500 kg canlı ağırlığa sahip, 3. laktasyondaki, %4,0 yağ oranı olan Jersey inek için örnek rasyon:
- Kaba yem: 15 kg (yonca)
- Konsantre yem: 25 kg (arpa, soya küspesi, pamuk küspesi)
- Vitamin ve mineral premiksi: 0,5 kg
Büyütme ve Besi Hayvanları için Rasyon Örnekleri
Büyütme ve besi hayvanları için rasyon hazırlarken, hayvanın canlı ağırlığı, günlük canlı ağırlık artışı ve verim gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
500 kg canlı ağırlığa sahip, günlük 600 gram canlı ağırlık artışı sağlayan, erkek dana için örnek rasyon:
- Kaba yem: 15 kg (mısır silâjı, yonca)
- Konsantre yem: 25 kg (arpa, buğday, soya küspesi)
- Vitamin ve mineral premiksi: 0,5 kg
300 kg canlı ağırlığa sahip, günlük 500 gram canlı ağırlık artışı sağlayan, kuzu için örnek rasyon:
- Kaba yem: 10 kg (mısır silâjı, yonca)
- Konsantre yem: 15 kg (arpa, soya küspesi)
- Vitamin ve mineral premiksi: 0,25 kg