Raylı Sistemi Kim Buldu?
Raylı sistem, iki paralel ray üzerinde hareket eden taşıtların kullanıldığı bir ulaşım sistemidir. Bu sistem, tarih boyunca çeşitli şekillerde kullanılmış olsa da, modern raylı sistemin temelleri 18. yüzyılda İngiltere’de atılmıştır.
Raylı sistemin gelişimine katkıda bulunan ilk isimlerden biri, 1738 yılında İngiltere’de Cumberland’daki bir maden ocağında demir ray kullanan John Currey’dir. Currey’nin rayları, tahta rayların yerini alarak daha dayanıklı ve verimli bir çözüm sunmuştur.
Raylı sistemin gelişiminde bir diğer önemli isim ise, 1767 yılında İngiltere’de ilk demiryolu vagonunu yapan William Murdoch’tır. Murdoch’ın vagonu, bir buhar makinesiyle hareket etmekteydi.
Raylı sistemin asıl gelişimi, buhar makinelerinin gelişmesiyle olmuştur. 1804 yılında Richard Trevithick, ilk buharlı lokomotifi inşa ederek Galler’deki bir kalay madeninde kullanmıştır. Trevithick’in lokomotifi, 10 yolcu ve 10 ton kömür taşıma kapasitesine sahipti.
Trevithick’in lokomotifi, raylı sistemin gelişiminde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Ancak, Trevithick’in lokomotifi, henüz tam anlamıyla pratik değildi. Buhar makineleri, o dönemde henüz yeterince güçlü değildi ve lokomotifler, çok fazla kömür tüketmekteydi.
Raylı sistemin pratik bir ulaşım sistemi haline gelmesi, George Stephenson’un çalışmalarıyla mümkün olmuştur. Stephenson, 1814 yılında, New Castle’dan Stockton’a uzanan 21 kilometre uzunluğundaki bir demiryolu hattı inşa etmiştir. Bu hat, Stephenson’un geliştirdiği lokomotiflerle hizmete girmiştir.
Stephenson’un inşa ettiği demiryolu hattı, büyük bir başarıya imza atmıştır. Bu hat, yolcu ve yük taşımacılığında önemli bir kolaylık sağlamıştır. Stephenson’un çalışmaları, raylı sistemin hızla gelişmesine yol açmıştır.
19. yüzyılın ortalarında, raylı sistem, dünyanın birçok ülkesinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu dönemde, birçok ülkede demiryolu hatları inşa edilmiştir.
Türkiye’de ilk demiryolu hattı, 1856 yılında İzmir-Aydın arasında inşa edilmiştir. Bu hat, bir İngiliz şirketi tarafından inşa edilmiştir.
Raylı sistem, 20. yüzyılda da gelişmeye devam etmiştir. Buhar makinelerinin yerini elektrikli ve dizel lokomotifler almıştır. Ayrıca, demiryolu hatlarının uzunluğu da artmıştır.
Günümüzde, raylı sistem, dünyanın en önemli ulaşım sistemlerinden biridir. Raylı sistem, yolcu ve yük taşımacılığında önemli bir rol oynamaktadır.
Raylı sistemin gelişiminde katkıda bulunan diğer isimler şunlardır:
- Matthew Murray (1768-1840): İlk buharlı lokomotiflerden biri olan “Locomotion No. 1″i inşa etmiştir.
- John Blenkinsop (1778-1831): “The Puffing Billy” olarak bilinen, ticari amaçlı kullanılan ilk buharlı lokomotifi inşa etmiştir.
- George Stephenson (1781-1848): “Rocket” olarak bilinen, yüksek hızda giden ilk buharlı lokomotifi inşa etmiştir.
- Isambard Kingdom Brunel (1806-1859): “The Great Western Railway”i inşa ederek, İngiltere’nin en uzun demiryolu hattını kurmuştur.
Raylı sistem, günümüzde de gelişmeye devam etmektedir. Yeni teknolojilerin geliştirilmesi, raylı sistemin daha verimli ve çevre dostu bir ulaşım sistemi haline gelmesini sağlamaktadır.
Raylı sistemin gelişimi, insanlığın ulaşım tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Raylı sistem, dünyanın birçok yerinde insanların hayatını kolaylaştırmış ve ekonomik gelişimin önemli bir unsuru haline gelmiştir.
Raylı sistemin gelişiminde katkıda bulunan tüm isimlere, insanlığın ulaşım tarihine yaptıkları önemli katkılardan dolayı teşekkür ederiz.
Ek Bilgiler
- Raylı sistem, günümüzde yolcu ve yük taşımacılığında önemli bir rol oynamaktadır. Dünya genelindeki demiryolu hatlarının toplam uzunluğu yaklaşık 1 milyon kilometredir.
- Raylı sistem, çevre dostu bir ulaşım sistemidir. Buhar ve dizel lokomotifler, içten yanmalı motorlu araçlara göre daha az hava kirliliğine neden olmaktadır.
- Raylı sistem, güvenli bir ulaşım sistemi