Rubailer
Rubailer, Arap edebiyatında ortaya çıkan ve dört mısradan oluşan bir şiir türüdür. Her mısra, 11’li hece ölçüsüyle yazılmış ve aa, bb, cc kafiye düzenine sahiptir. Rubailer, genellikle aşk, şarap, ölüm ve yaşam gibi temaları işler.
Rubailer, İran edebiyatında da yaygın olarak kullanılmış ve bu dönemde Ömer Hayyam gibi önemli şairler tarafından yazılmıştır. Hayyam’ın rubaileri, dünya edebiyatında en çok bilinen ve sevilen rubailerdendir.
Rubainin Yapısı
Rubailer, dört mısradan oluşan bir şiir türüdür. Her mısra, 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır ve aa, bb, cc kafiye düzenine sahiptir. Rubailer, genellikle aşk, şarap, ölüm ve yaşam gibi temaları işler.
Rubainin ilk mısrası, genellikle bir soru, iddia veya önerme şeklindedir. İkinci mısra, bu soruyu, iddiayı veya önermeyi destekleyen bir açıklama yapar. Üçüncü mısra, bu açıklamayı biraz daha genişletir veya geliştirir. Dördüncü mısra ise, genellikle bir sonuç veya özdeyiş şeklindedir.
Rubainin Temaları
Rubailer, genellikle aşk, şarap, ölüm ve yaşam gibi temaları işler.
Aşk, rubailerin en yaygın temalarından biridir. Rubailerde aşk, genellikle tutku, şehvet ve haz gibi kavramlarla ilişkilendirilir. Ömer Hayyam’ın rubailerinde aşk, genellikle geçici ve imkânsız olarak tasvir edilir.
Şarap, rubailerin bir başka yaygın temasıdır. Rubailerde şarap, genellikle zevk, eğlence ve haz gibi kavramlarla ilişkilendirilir. Ömer Hayyam’ın rubailerinde şarap, genellikle hayatın kısalığını ve geçiciliğini hatırlatan bir metafor olarak kullanılır.
Ölüm, rubailerin önemli bir başka temasıdır. Rubailerde ölüm, genellikle kaçınılmaz ve doğal bir olay olarak tasvir edilir. Ömer Hayyam’ın rubailerinde ölüm, genellikle hayatın anlamını ve değerini sorgulamayı sağlayan bir araç olarak kullanılır.
Yaşam, rubailerin son olarak işlediği bir temadır. Rubailerde yaşam, genellikle kısa, geçici ve anlamsız bir olay olarak tasvir edilir. Ömer Hayyam’ın rubailerinde yaşam, genellikle hayatın keyfini çıkarmanın ve her anın kıymetini bilmenin önemini vurgulamak için kullanılır.
Rubailer Dünya Edebiyatında
Rubailer, dünya edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Ömer Hayyam’ın rubaileri, özellikle Farsça ve Türkçede çok sevilmiş ve birçok kez çevrilmiştir.
Rubailer, farklı dillere ve kültürlere uyarlanmış ve bu uyarlamalarla birlikte farklı temaları da işlemeye başlamıştır. Örneğin, Türk şairi Yahya Kemal Beyatlı, rubailerini genellikle vatan, millet ve tarih gibi temalarla işlemiştir.
Rubailer Günümüz Edebiyatında
Rubailer, günümüz edebiyatında da ilgi görmeye devam ediyor. Farklı dillerde ve kültürlerde birçok şair, rubai yazmaya devam ediyor.
Rubailer, genellikle kısa ve öz olmaları nedeniyle, günümüzün hızlı ve yoğun temposunda okunması ve anlaşılması kolay şiirlerdir. Bu nedenle, rubailer, günümüzde de popülerliğini korumaya devam ediyor.
Rubailer Örnekleri
Ömer Hayyam’dan Rubailer
-
İki cihan bir misafirhanedir, ** Geldik, gördük, gidiyoruz. ** Ey gönül, ne yelsuvalarla, ** Ne fırtınalarla gidiyoruz.
-
Bir gün geçer, bir gün kalır, ** Dünyanın bu tatlı oyunu. ** Her nefis bir gün toprak olacak, ** Bu tatlı oyunu.
-
Hayat bir sudur, akıp gider, ** Dünya bir rüyadır, geçer gider. ** Gel, ey gönül, şu lezzetli şarapla, ** Bu rüyayı güzelleştir.
-
Bu dünya bir hayaldir, ** Aşk bir rüyadır, ** Ölüm bir uykudur. ** Uyan ve hakikati gör.
Yahya Kemal Beyatlı’dan Rubailer
- **Ey gönül, sen de bu vatan gibisin, ** Her çağda bir başka