Sağlık Ocaklarında Kolon Kanseri Testi
Kolon kanseri, kolon veya rektumda başlayan bir kanser türüdür. Erkeklerde en sık görülen üçüncü, kadınlarda ise en sık görülen ikinci kanser türüdür. Kolon kanseri genellikle 50 yaşından sonra görülür, ancak daha genç yaşlarda da görülebilir.
Kolon kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir. Bu nedenle, düzenli olarak kolon kanseri taraması yaptırmak önemlidir. Kolon kanseri taraması, kolon veya rektumdaki kanserli veya kanser öncesi büyümeleri tespit etmek için yapılan bir dizi testtir.
Sağlık ocaklarında kolon kanseri taraması için kullanılan en yaygın testler şunlardır:
- Dışkıda gizli kan testi: Bu test, dışkıda kan olup olmadığını kontrol eder. Dışkıda kan olması, kolon veya rektumda kanser veya kanser öncesi büyümelerin varlığına işaret edebilir.
- Kolonoskopi: Bu test, kolon ve rektumun içini görüntülemek için kullanılan bir kameradır. Kolonoskopi sırasında, doktor kolon veya rektumda kanserli veya kanser öncesi büyümeler varsa bunları tespit edebilir ve çıkarabilir.
- Sigmoidoskopi: Bu test, kolonun alt kısmını ve rektumu görüntülemek için kullanılan bir kameradır. Sigmoidoskopi sırasında, doktor kolon veya rektumda kanserli veya kanser öncesi büyümeler varsa bunları tespit edebilir ve çıkarabilir.
Sağlık ocaklarında kolon kanseri taraması için hangi testin kullanılacağı, kişinin yaşına, sağlık geçmişine ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.
Kolon Kanseri Taraması Ne Zaman Yapılmalıdır?
Kolon kanseri taraması, genellikle 50 yaşından sonra başlanmalıdır. Ancak, kolon kanseri riski yüksek olan kişilerde taramanın daha erken başlanması gerekebilir. Kolon kanseri riski yüksek olan kişiler şunlardır:
- Ailesinde kolon kanseri veya diğer kanser türleri olan kişiler
- Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalığı olan kişiler
- Aşırı kilolu veya obez kişiler
- Hareketsiz bir yaşam tarzına sahip kişiler
- Sigara içen veya aşırı alkol tüketen kişiler
Kolon Kanseri Taraması Nasıl Yapılır?
Kolon kanseri taraması, genellikle sağlık ocağında veya hastanede yapılır. Dışkıda gizli kan testi, evde de yapılabilir.
Dışkıda gizli kan testi: Bu test için, dışkı örneği toplamak için özel bir kit kullanılır. Kit, sağlık ocağından veya eczaneden temin edilebilir. Dışkı örneği, özel bir tüpe konularak sağlık ocağına veya hastaneye gönderilir. Laboratuvarda, dışkı örneği kan açısından analiz edilir. Dışkıda kan bulunması durumunda, daha ileri testler yapılması gerekebilir.
Kolonoskopi: Bu test için, bağırsaklar temizlenmelidir. Bağırsak temizliği, özel bir diyet ve laksatifler kullanılarak yapılır. Kolonoskopi sırasında, doktor bir kamera kullanarak kolon ve rektumun içini görüntüler. Kamera, ucunda ışık ve kamera bulunan ince bir tüptür. Kamera, anüse yerleştirilir ve kolon ve rektum boyunca ilerletilerek görüntülenir. Kolonoskopi sırasında, doktor kolon veya rektumda kanserli veya kanser öncesi büyümeler varsa bunları tespit edebilir ve çıkarabilir.
Sigmoidoskopi: Bu test için de bağırsaklar temizlenmelidir. Bağırsak temizliği, özel bir diyet ve laksatifler kullanılarak yapılır. Sigmoidoskopi sırasında, doktor bir kamera kullanarak kolonun alt kısmını ve rektumu görüntüler. Kamera, ucunda ışık ve kamera bulunan ince bir tüptür. Kamera, anüse yerleştirilir ve kolonun alt kısmı ve rektum boyunca ilerletilerek görüntülenir. Sigmoidoskopi sırasında, doktor kolon veya rektumda kanserli veya kanser öncesi büyümeler varsa bunları tespit edebilir ve çıkarabilir.
Kolon Kanseri Taraması Sonuçları
Kolon kanseri taraması sonuçları genellikle birkaç hafta içinde çıkar. Dışkıda gizli kan testi sonucu pozitif ise, daha ileri testler yapılması gerekebilir. Kolonoskopi veya sigmoidoskopi sonucu pozitif ise, kanserli veya kanser öncesi büyümeler çıkarılır ve patolojik incelemeye gönderilir. Patolojik inceleme sonucu, kanserli veya kanser öncesi büyümelerin türünü ve evresini belirler.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanseri tedavisi, kanserin türüne, evresine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Kolon kanseri tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Cerrahi: Cerrahi, kolon kanseri tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir. Cerrahi sırasında, kanserli doku ve çevresindeki sağlıklı doku çıkarılır.
- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlardır. Kemoterapi, ağız yoluyla veya damar yoluyla verilebilir.
- Radyoterapi: Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan radyasyon tedavisidir. Radyoterapi, harici veya dahili olarak uygulanabilir.
- Hedefli tedavi: Hedefli tedavi, kanser hücrelerinde bulunan belirli proteinleri hedef alan ilaçlardır. Hedefli tedavi, ağız yoluyla veya damar yoluyla verilebilir.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçiren ilaçlardır. İmmünoterapi, ağız yoluyla veya damar yoluyla verilebilir.
Kolon Kanseri Taraması Önemlidir
Kolon kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir. Bu nedenle, düzenli olarak kolon kanseri taraması yaptırmak önemlidir. Kolon kanseri taraması, kolon veya rektumdaki kanserli veya kanser öncesi büyümeleri tespit etmek için yapılan bir dizi testtir. Sağlık ocaklarında kolon kanseri taraması için kullanılan en yaygın testler dışkıda gizli kan testi, kolonoskopi ve sigmoidoskopidir. Kolon kanseri taraması, genellikle 50 yaşından sonra başlanmalıdır. Ancak, kolon kanseri riski yüksek olan kişilerde taramanın daha erken başlanması gerekebilir.
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Sağlık Bakanlığı Kolon Kanseri Taraması Sayfası
- Türk Kanser Derneği Kolon Kanseri Sayfası
- Kolon Kanseri Taraması Broşürü