Şair Evlenmesi, Tanzimat dönemi sanatçısı İbrahim Şinasi tarafından kaleme alınan, Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk tiyatro örneği olarak kabul edilen bir oyundur. Oyun, 1860 yılında Şinasi’nin çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesinde tefrika edilmiş, ardından kitaplaşmış ve ileriki yıllarda da sahnelenmiştir.
Oyun, İstanbul’un orta halli bir mahallesinde yaşayan Müştak Bey ve çevresindeki kişilerin başından geçenleri konu alır. Müştak Bey, iyi eğitim görmüş, ancak saf ve batılı özentisi bir gençtir. Şiir yazmayı çok sever ve çevresi tarafından “Şair Müştak Bey” olarak anılır. Evlilik çağına gelen Müştak Bey, Kumru Hanım adında bir kızı sever. Kumru Hanım da Müştak Bey’e karşılık verir. Ancak, Müştak Bey’in ailesi, Kumru Hanım’ın zengin olmadığı için bu evliliğe karşı çıkar.
Müştak Bey’in ailesi, Kumru Hanım’ın yerine, onun yaşlı ve çirkin ablası Sakine Hanım’ı Müştak Bey ile evlendirmek için bir plan yapar. Bu planı gerçekleştirmek için, Ziba Dudu adında bir aracı kadından yardım alırlar.
Ziba Dudu, Müştak Bey’in annesine Kumru Hanım’ın zengin bir adamla evlenmek üzere olduğunu söyler. Bunu duyan Müştak Bey’in annesi, hemen Müştak Bey’in evlenmesini ister. Müştak Bey de, annesinin isteğini kırmaz ve Kumru Hanım’dan vazgeçerek Sakine Hanım ile evlenmeye karar verir.
Düğün günü geldiğinde, Müştak Bey’in evi şenliklerle dolar. Müştak Bey, düğün gecesi karşısına Kumru Hanım’ın çıkacağını düşünürken, karşısında Sakine Hanım’ı görür. Büyük bir hayal kırıklığı yaşayan Müştak Bey, önce bayılır, ardından itiraz eder. Ancak, mahallelinin de işe karışmasıyla başına gelenleri kabul etme mecburiyetinde kalır.
Müştak Bey’in imdadına, Hikmet Bey adında bir arkadaşı yetişir. Hikmet Bey, Müştak Bey’i Sakine Hanım ile evlenmekten kurtarmak için bir plan yapar. Hikmet Bey, Müştak Bey’in Kumru Hanım’a olan aşkını kullanarak, Sakine Hanım’ı Müştak Bey’den vazgeçirmeyi başarır.
Sonunda, Müştak Bey ile Kumru Hanım kavuşur. Sakine Hanım ise, Hikmet Bey ile evlenir.
Oyun, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Oyun, görücü usulüyle evliliği ve töre gibi konuları tiye alır. Şinasi, oyununda bu konulara eleştirel bir bakış açısı kazandırır.
Oyundaki karakterler ve özellikleri şu şekildedir:
- Müştak Bey: İyi eğitim görmüş, ancak saf ve batılı özentisi bir gençtir. Şiir yazmayı çok sever.
[Image of Müştak Bey, Şair Evlenmesi] - Kumru Hanım: Güzel ve genç bir kızdır. Müştak Bey’e karşılık verir.
[Image of Kumru Hanım, Şair Evlenmesi] - Sakine Hanım: Kumru Hanım’ın yaşlı ve çirkin ablasıdır. Zengin bir adamla evlenmek ister.
[Image of Sakine Hanım, Şair Evlenmesi] - Hikmet Bey: Müştak Bey’in arkadaşıdır. Müştak Bey’i Sakine Hanım ile evlenmekten kurtarır.
[Image of Hikmet Bey, Şair Evlenmesi] - Ziba Dudu: Müştak Bey’in ailesinin, Sakine Hanım’ı Müştak Bey ile evlendirme planını gerçekleştirmek için kullandığı aracı kadındır.
[Image of Ziba Dudu, Şair Evlenmesi]
Oyun, Türk tiyatrosunun gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Oyun, Batılı anlamda yazılmış ilk tiyatro örneği olması bakımından önemlidir. Oyun, Türk edebiyatında sosyal eleştirinin öncülerinden biri olarak kabul edilir.
Oyun, günümüzde de sahnelenmeye devam etmektedir. Oyun, Türk toplumunda hala devam eden gelenek ve göreneklerin eleştirel bir bakış açısıyla ele alınması bakımından güncelliğini korumaktadır.