Sıfat Fiiller
Sıfat fiiller, bir fiilin sonuna gelen ekler ile fiilin anlamını zaman, durum, nicelik, nitelik gibi yönlerden tamamlayarak sıfat haline getiren sözcüklerdir. Sıfat fiiller, kendinden sonraki kelimelerle birlikte sıfat tamlaması oluşturur.
Sıfat fiiller, iki ana gruba ayrılır:
- Görülür görülen sıfat fiiller: Bu tür sıfat fiiller, fiilin gerçekleştiği zamanı, durumunu veya niteliğini gösterir.
- -an, -en: Görülen görülen sıfat fiillerinin en yaygın kullanılan ekidir. Fiilin gerçekleşme zamanını veya durumunu gösterir.
- Örnek: “Yanan ağaç” (Fiil: Yanmak, Görülen görülen sıfat fiil: Yanan, Zaman: Geçmiş)
- Örnek: “Gelen çocuk” (Fiil: Gelmek, Görülen görülen sıfat fiil: Gelen, Zaman: Gelecek)
- Örnek: “Yürüyen adam” (Fiil: Yürümek, Görülen görülen sıfat fiil: Yürüyen, Durum: Devamlılık)
- -acak, -acak: Fiilin gerçekleşeceği zamanı gösterir.
- Örnek: “Yazılacak kitap” (Fiil: Yazmak, Görülen görülen sıfat fiil: Yazılacak, Zaman: Gelecek)
- Örnek: “Yapılacak işler” (Fiil: Yapmak, Görülen görülen sıfat fiil: Yapılacak, Zaman: Gelecek)
- -mış, -miş: Fiilin gerçekleştiğini veya gerçekleştiğini düşündüğümüzü gösterir.
- Örnek: “Yanan ev” (Fiil: Yanmak, Görülen görülen sıfat fiil: Yanan, Zaman: Geçmiş)
- Örnek: “Giden adam” (Fiil: Gitmek, Görülen görülen sıfat fiil: Giden, Zaman: Geçmiş)
- -an, -en: Görülen görülen sıfat fiillerinin en yaygın kullanılan ekidir. Fiilin gerçekleşme zamanını veya durumunu gösterir.
- Görülmez görülmeyen sıfat fiiller: Bu tür sıfat fiiller, fiilin gerçekleşme şeklini, durumunu veya niteliğini gösterir.
- -mez, -maz: Fiilin gerçekleşmediğini veya gerçekleşmeyeceğini gösterir.
- Örnek: “Anlaşılmayan ders” (Fiil: Anlamak, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Anlaşılmayan, Durum: Olumsuz)
- Örnek: “Kırılmayan cam” (Fiil: Kırmak, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Kırılmayan, Durum: Olumsuz)
- -dik, -dik: Fiilin gerçekleştiğini gösterir.
- Örnek: “Yapılmış ev” (Fiil: Yapmak, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Yapılmış, Zaman: Geçmiş)
- Örnek: “Gören adam” (Fiil: Görmek, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Gören, Zaman: Geçmiş)
- -acak, -acak: Fiilin gerçekleşme olasılığını gösterir.
- Örnek: “Yazılabilir kitap” (Fiil: Yazmak, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Yazılabilir, Zaman: Gelecek)
- Örnek: “Yapılabilir işler” (Fiil: Yapmak, Görülmeylen görülmeyen sıfat fiil: Yapılabilir, Zaman: Gelecek)
- -mez, -maz: Fiilin gerçekleşmediğini veya gerçekleşmeyeceğini gösterir.
Sıfat Fiillerin Özellikleri
- Sıfat fiiller, bir fiilin sonuna gelen ekler ile oluşur.
- Sıfat fiiller, kendinden sonraki kelimelerle birlikte sıfat tamlaması oluşturur.
- Sıfat fiiller, bir ismin veya zamirinin sıfatı olarak kullanılabilir.
- Sıfat fiiller, bir ismin veya zamirinin niteliğini, özelliğini, durumunu veya şeklini belirtir.
Sıfat Fiillerin Kullanım Alanları
Sıfat fiiller, günlük konuşma ve yazı dilinde yaygın olarak kullanılır. Sıfat fiiller, özellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:
-
Fiilin gerçekleşme zamanı, durumu veya niteliğini belirtmek için:
* "Gelecek yıl işe başlayacak." (Fiil: Başlamak, Görülen görülen sıfat fiil: Gelecek, Zaman: Gelecek) * "Yanan bina yıkıldı." (Fiil: Yanmak, Görülen görülen sıfat fiil: Yanan, Zaman: Geçmiş) * "Anlaşılması zor sorular."