Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), idari ve mali özerkliğe sahip düzenleyici ve denetleyici bir kamu kurumudur. 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur.
SPK’nın amacı; tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla; sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını, düzenlemek ve denetlemektir.
SPK’nın temel görevleri şunlardır:
- Sermaye piyasası kurumlarının ve araçlarının işleyiş kurallarını belirlemek ve bunları denetlemek. SPK, sermaye piyasasında faaliyet gösteren aracı kurumları, yatırım fonlarını, yatırım ortaklıklarını, derecelendirme kuruluşlarını, borsaları ve öz düzenleyici kuruluşları düzenlemekte ve denetlemektedir.
- Sermaye piyasası kurumlarının, halka açık ortaklıkların, borsaların ve öz düzenleyici kuruluşların sermaye piyasası mevzuatı kapsamında gerçekleştirecekleri işlemlerin mevzuata uyumunun kontrol, gözetim ve denetimini yapmak. SPK, sermaye piyasası kurumlarının ve şirketlerin faaliyetlerini mevzuata uygun olarak yürüttüklerini kontrol etmektedir.
- Sermaye piyasası ile ilgili konularda bilgi ve belge toplamak, değerlendirmek ve analiz yapmak. SPK, sermaye piyasası ile ilgili gelişmeleri takip etmekte ve bu konuda çalışmalar yapmaktadır.
- Sermaye piyasası ile ilgili konularda kamuoyunu bilgilendirmek ve bilinçlendirmek. SPK, sermaye piyasası hakkında bilgi ve eğitim faaliyetleri yürütmektedir.
SPK, sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak amacıyla aşağıdaki araçları kullanmaktadır:
- Düzenlemeler: SPK, sermaye piyasası ile ilgili konularda düzenlemeler yapmaktadır. Bu düzenlemeler, sermaye piyasası kurumlarının ve şirketlerin faaliyetlerini düzenleyen kuralları içermektedir.
- Denetim: SPK, sermaye piyasası kurumlarının ve şirketlerin faaliyetlerini denetlemektedir. Bu denetimler, kurumların ve şirketlerin mevzuata uygun olarak faaliyet gösterip göstermediklerini kontrol etmek amacıyla yapılmaktadır.
- Eğitim: SPK, sermaye piyasası ile ilgili konularda eğitim faaliyetleri yürütmektedir. Bu eğitim faaliyetleri, sermaye piyasası hakkında bilgi ve bilinçlendirmeyi sağlamak amacıyla yapılmaktadır.
SPK, sermaye piyasasının gelişmesine ve etkin bir şekilde işlemesine önemli katkılar sağlamaktadır. SPK’nın çalışmaları sayesinde, sermaye piyasası daha güvenilir ve şeffaf bir hale gelmiştir. Bu da, sermaye piyasasına olan ilginin artmasına ve yatırımcıların daha iyi kazanç elde etmelerine yardımcı olmuştur.
SPK’nın çalışmaları, sermaye piyasasının aşağıdaki faydalarını sağlamaktadır:
- İktisadi kalkınmaya katkı: Sermaye piyasası, şirketlerin büyüme ve gelişmesine finansman sağlayarak iktisadi kalkınmaya katkıda bulunmaktadır.
- Yatırımcıların korunması: SPK’nın denetimleri sayesinde, yatırımcıların hak ve yararları korunmaktadır. Bu da, yatırımcıların sermaye piyasasına daha fazla ilgi duymalarını sağlamaktadır.
- Finansman maliyetlerinin düşürülmesi: Sermaye piyasası, şirketlerin finansman maliyetlerini düşürerek işletmelerin rekabet gücünü artırmaktadır.
- Sermaye piyasasının likiditesinin artması: SPK’nın çalışmaları sayesinde, sermaye piyasası daha likit bir hale gelmiştir. Bu da, yatırımcıların daha kolay ve hızlı bir şekilde işlem yapmalarına olanak tanımaktadır.
SPK, sermaye piyasasının gelişmesini ve etkin bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla aşağıdaki hedeflere odaklanmaktadır:
- Sermaye piyasasının güvenilirliğini artırmak: SPK, sermaye piyasasında şeffaflık ve hesap verebilirliği artırarak güvenilirliği artırmayı hedeflemektedir.
- Sermaye piyasasının erişilebilirliğini artırmak: SPK, sermaye piyasasına katılımı kolaylaştırarak erişilebilirliğini artırmayı hedeflemektedir.
- Sermaye piyasasının likiditesini artırmak: SPK, sermaye piyasasında işlem hacmini artırarak likiditesini artırmayı hedeflemektedir.
- Sermaye piyasasının verimliliğini artırmak: SPK, sermaye piyasasında maliyetleri düşürerek verimliliğini artırmayı hedeflemektedir.
SPK, sermaye piyasasının gelişmesi ve etkin bir şekilde işlemesi için çalışmalarını sürdürmektedir. SPK’nın çalışmaları, sermaye piyasasının Türkiye ekonomisi için daha önemli bir rol oynamasına yardımcı olacaktır.