Tetanoz Aşısı Kim Buldu?
Tetanoz, Clostridium tetani bakterisinin ürettiği tetanoz toksininin neden olduğu, ölümcül olabilen bir hastalıktır. Tetanoz toksini, kasları kontrol eden sinir hücrelerini etkileyerek kasların kasılmasına neden olur. Bu durum, kaslarda sertleşmeye, kasılmalara ve hatta solunumun durmasına yol açabilir.
Tetanoz aşısı, tetanoz hastalığından korunmak için kullanılan bir aşıdır. Aşı, tetanoz toksininin etkisizleştirilmiş veya zayıflatılmış formunu içerir. Aşı, bağışıklık sistemini tetanoz toksine karşı antikor üretmeye teşvik eder. Bu antikorlar, tetanoz toksinin vücuda girmesini engeller veya etkisini azaltır.
Tetanoz aşısı, 19. yüzyılın sonlarında geliştirilmiştir. Aşı, ilk olarak 1885 yılında, Fransız doktor Louis Pasteur tarafından geliştirilmiştir. Pasteur, tetanoz toksini ile enfekte olmuş tavukların beyinlerini inceleyerek, toksinin etkisini azaltmanın mümkün olabileceğini keşfetti. Pasteur, toksini ısıtarak veya diğer kimyasallarla işlemleyerek etkisini azalttı. Bu şekilde elde ettiği aşıyı, tetanoz hastalarının tedavisinde kullandı ve başarılı oldu.
Pasteur’un aşısı, tetanoz hastalığının tedavisinde etkili olduysa da, hastalığın önlenmesinde yeterli değildi. Çünkü aşı, tetanoz toksinin etkisini azaltıyordu, ancak toksini tamamen ortadan kaldıramıyordu. Bu nedenle, aşılanan kişilerde bile tetanoz hastalığı gelişebiliyordu.
Tetanoz aşısının önleyici etkisini artırmaya yönelik çalışmalar, 20. yüzyılın başlarında başladı. Bu çalışmalar sonucunda, tetanoz toksinin tamamen etkisizleştirilmiş formunun geliştirilmesi sağlandı. Bu aşı, 1924 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde onaylandı ve yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Tetanoz aşısı, günümüzde dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Aşı, bebeklik döneminden itibaren uygulanmaya başlanır ve her 10 yılda bir tekrarlanır. Tetanoz aşısı, tetanoz hastalığının önlenmesinde çok etkili bir yöntemdir.
Tetanoz Aşısının Geliştirilmesinde Öncü Rol Oynayan Biliminsanları
Tetanoz aşısının geliştirilmesinde öncü rol oynayan bilim insanları şunlardır:
- Louis Pasteur (1822-1895): Fransız mikrobiyolog ve kimyager. Pasteur, tetanoz aşısını ilk olarak geliştiren bilim insanıdır.
- Émile Roux (1853-1933): Fransız mikrobiyolog. Pasteur’un öğrencisi olan Roux, tetanoz aşısının geliştirilmesinde Pasteur’a yardımcı olmuştur.
- Albert Calmette (1863-1933): Fransız bakteriyolog. Calmette, tetanoz toksinin etkisizleştirilmiş formunu geliştiren bilim insanıdır.
- Cécile Seibert (1875-1954): Amerikalı bakteriyolog. Seibert, tetanoz toksinin zayıflatılmış formunu geliştiren bilim insanıdır.
Tetanoz Aşısının Etkileri
Tetanoz aşısı, tetanoz hastalığından korunmada çok etkili bir yöntemdir. Aşı, tetanoz toksine karşı antikor üreterek, toksinin vücuda girmesini engeller veya etkisini azaltır.
Tetanoz aşısı, bebeklik döneminden itibaren uygulanmaya başlanır ve her 10 yılda bir tekrarlanır. Aşı, genellikle kas içine uygulanır.
Tetanoz aşısı, aşağıdakiler için etkilidir:
- Tetanoz hastalığının önlenmesi
- Tetanoz hastalığının tedavisinde yardımcı olmak
- Tetanoz hastalığının komplikasyonlarını önlemek
Tetanoz Aşısının Yan Etkileri
Tetanoz aşısının yan etkileri genellikle hafiftir ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Aşılamanın ardından görülen yan etkiler şunlardır:
- Aşı yapılan bölgede ağrı, kızarıklık ve şişlik
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Ateş
- Kas ağrısı
Tetanoz aşısının daha ciddi yan etkileri çok nadir görülür. Bu yan etkiler şunlardır:
- Alerjik reaksiyon
- Beyin hasarı
- Aşı yapılan bölgeden enfeksiyon
Tetanoz aşısı, yararları risklerinden çok daha fazla olan güvenli bir aşıdır.