Tikel Önerme Örnekleri 2024-2025 Güncel

Tikel Önerme Nedir?

Tikel önerme, özne terimi tek bir varlığı, yani bir birincil tözü belirten önermedir. Tek bir varlık genellikle bir özel adla belirtildiği için tekil önermenin özne terimi genellikle bir özel addır. Örneğin:

• “Sokrates ölümlüdür.”
• “İstanbul Türkiye’nin başkentidir.”
• “Bu kitap çok güzeldir.”

Bu önermelerde özne terimleri tek bir varlığı belirtmektedir. Bu nedenle bu önermelerin hepsi tekil önermedir.

Tikel Önermelerin Özellikleri

Tikel önermelerin aşağıdaki özellikleri vardır:

• Tekil önermelerde özne terimi tek bir varlığı belirtir.
• Tekil önermelerde yüklem, özneye bir özellik veya durumu yükler.
• Tekil önermelerde niceleyici bulunmaz.

Tikel Önermelerin Çeşitleri

Tikel önermelerin iki çeşidi vardır:

• Evetleme tekil önerme: Özne terimine yüklenen özelliğin varlığını kabul eden önermelerdir. Örneğin:

  • “Sokrates ölümlüdür.”
  • “İstanbul Türkiye’nin başkentidir.”
  • “Bu kitap çok güzeldir.”

• Değilleme tekil önerme: Özne terimine yüklenen özelliğin varlığını reddeden önermelerdir. Örneğin:

  • “Köpekler uçamaz.”
  • “Çocuklar her zaman doğruyu söylemezler.”
  • “Bu çiçekler solmamıştır.”

Tikel Önermelerin Mantıksal Değeri

Tikel önermelerin mantıksal değeri, gerçeklikteki durumu yansıtır. Yani, bir tekil önermenin mantıksal değeri doğrudur ya da yanlıştır.

Bir tekil önermenin mantıksal değeri, önermenin gerçeklikteki duruma uygunluğuna göre belirlenir. Eğer önerme gerçeklikteki durumu doğru bir şekilde yansıtıyorsa, o önermenin mantıksal değeri doğrudur. Aksi takdirde, o önermenin mantıksal değeri yanlıştır.

Örneğin, “Sokrates ölümlüdür.” önermesi gerçekte doğru olan bir önermedir. Bu nedenle, bu önermenin mantıksal değeri doğrudur.

“Köpekler uçabilir.” önermesi gerçekte yanlış olan bir önermedir. Bu nedenle, bu önermenin mantıksal değeri yanlıştır.

Tikel Önermelerin Örnekleri

Tikel önermelerin günlük hayatta çok sık kullanıldığı örnekler şu şekilde sıralanabilir:

• Adlar: “Sokrates ölümlüdür.”
• Belirli tanımlayıcı ifadeler: “Dünyanın en yüksek dağı Everest’tir.”
• Belirli işaretler: “Bu kitap çok güzeldir.”
• Belirli sayılar: “2023 yılı bir artık yıldır.”
• Belirli zaman ifadeleri: “Bugün cumartesi günüdür.”
• Belirli yer ifadeleri: “İstanbul Türkiye’nin başkentidir.”

Tikel Önermelerin Mantıkta Kullanımı

Tikel önermelerin mantıkta önemli bir yeri vardır. Tikel önermelerin kullanıldığı bazı mantıksal işlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Küme teorisi: Tikel önermelerin kullanıldığı bir mantık dalı olan küme teorisinde, tikel önermelerin yardımıyla kümelerin özellikleri araştırılır.
• Bütünleme: Tikel önermelerin kullanıldığı bir mantıksal işlem olan bütünlemede, bir önermenin çelişkisiyle sonuçlanan önerme elde edilir.
• Çarpım: Tikel önermelerin kullanıldığı bir mantıksal işlem olan çarpımda, iki önermenin doğruluk değeri çarpılır.
• Toplam: Tikel önermelerin kullanıldığı bir mantıksal işlem olan toplamda, iki önermenin doğruluk değeri toplanır.

Sonuç

Tikel önerme, özne terimi tek bir varlığı belirten önermedir. Tekil önermelerde niceleyici bulunmaz. Tikel önermelerin iki çeşidi vardır: evetleme tekil önerme ve değilleme tekil önerme. Tikel önermelerin mantıksal değeri, gerçeklikteki durumu yansıtır. Tikel önermelerin mantıkta önemli bir yeri vardır.