Vezir Ne Iş Yapar?

Vezir Ne İş Yapar?

Vezir, eski Türk devletlerinde ve Osmanlı Devleti’nde hükümdarın yardımcısı ve en yetkili devlet adamıydı. Vezir, hükümdarın emrinde devlet işlerini yürütür, hükümdarın kararlarını uygular ve devletin iç ve dış siyasetini yönetirdi.

Vezirlik, eski Türk devletlerinde “tudun”, “tudun beg”, “tudun begleri”, “tudun begleri begleri”, “beylerbeyi” gibi unvanlarla da anılmıştır. Osmanlı Devleti’nde ise vezirlik, “veziriazam”, “sadrazam” veya “başvezir” olarak adlandırılmıştır.

Vezirlerin Görevleri

Vezirlerin görevleri, devletlerin yönetim sistemlerine göre farklılık göstermiştir. Ancak genel olarak vezirlerin aşağıdaki görevleri olduğu söylenebilir:

• Hükümdarın yardımcısı olmak ve onun emrinde devlet işlerini yürütmek.
• Hükümdarın kararlarını uygulamak.
• Devletin iç ve dış siyasetini yönetmek.
• Ordunun komutanlığını yapmak.
• Diplomatik ilişkileri yürütmek.
• Yargı işlerini görmek.
• Vergileri toplamak.
• Devletin maliyesini yönetmek.

Vezirlerin Yetkileri

Vezirlerin yetkileri de devletlerin yönetim sistemlerine göre farklılık göstermiştir. Ancak genel olarak vezirlerin aşağıdaki yetkileri olduğu söylenebilir:

• Hükümdarın emirlerini vermek ve uygulamak.
• Devletin tüm kurumlarına emir vermek ve denetlemek.
• Ordunun komutanlığını yapmak.
• Diplomatik ilişkileri yürütmek.
• Yargı işlerini görmek.
• Vergileri toplamak.
• Devletin maliyesini yönetmek.

Vezirlerin Seçimi ve Görevden Alınması

Vezirlerin seçimi ve görevden alınması, devletlerin yönetim sistemlerine göre farklılık göstermiştir. Ancak genel olarak vezirlerin seçiminde aşağıdaki unsurlar etkili olmuştur:

• Hükümdarın takdiri
• Vezirin yetenekleri ve deneyimi
• Vezirin aile kökeni ve sosyal statüsü

Vezirlerin görevden alınmasında ise aşağıdaki unsurlar etkili olmuştur:

• Hükümdarın isteği
• Vezirin başarısızlığı
• Vezirin ihaneti

Vezirlerin Önemi

Vezir, eski Türk devletlerinde ve Osmanlı Devleti’nde çok önemli bir devlet adamıydı. Vezir, hükümdarın yardımcısı olarak devlet işlerini yürütür, hükümdarın kararlarını uygular ve devletin iç ve dış siyasetini yönetirdi. Vezirlerin becerisi ve yetenekleri, devletin gücünü ve refahını doğrudan etkilemiştir.

Vezirliğin Tarihsel Gelişimi

Vezirlik, eski Türk devletlerinde ilk olarak Göktürk Devleti’nde ortaya çıkmıştır. Göktürk Devleti’nde vezirlik, “tudun” unvanıyla anılmıştır. Tudunun görevleri, devletin iç ve dış işlerini yürütmek, ordunun komutanlığını yapmak ve diplomatik ilişkileri yürütmek olmuştur.

Selçuklu Devleti’nde vezirlik, “tudun beg” unvanıyla anılmıştır. Tudun beginin görevleri, Göktürk Devleti’ndeki tudunun görevlerine benzer olmuştur.

Osmanlı Devleti’nde vezirlik, “veziriazam”, “sadrazam” veya “başvezir” unvanlarıyla anılmıştır. Sadrazamın görevleri, devletin tüm işlerini yürütmek olmuştur. Sadrazam, hükümdarın en yakın danışmanı ve yardımcısıydı.

Vezirlik, Osmanlı Devleti’nin sonlarına doğru önemini kaybetmeye başlamıştır. Bu durum, devletin merkezi otoritesinin zayıflamasından ve padişahların yetkilerini sadrazamlara devretmesinden kaynaklanmıştır.

Vezirlik, günümüzde Türkiye Cumhuriyeti’nde bulunmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nde devletin en yetkili devlet adamı Cumhurbaşkanıdır.