Zemin Mekaniği Kayma Mukavemeti

Zemin Mekaniğinde Kayma Mukavemeti

Giriş

Kayma mukavemeti, zemin mekaniğinin temel kavramlarından biridir ve bir zeminin kaymaya karşı direncini ifade eder. Kayma mukavemeti, zeminlerin stabilite analizi, temel tasarımı ve yamaç mühendisliği gibi çeşitli geoteknik uygulamalarında kritik bir rol oynar.

Kayma Mukavemeti Teorileri

Zeminlerin kayma mukavemetini tanımlamak için çeşitli teoriler geliştirilmiştir. En yaygın kullanılan teoriler şunlardır:

Coulomb Kayma Mukavemeti Teorisi: Bu teori, kayma mukavemetinin normal gerilme ve iç sürtünme açısı ile orantılı olduğunu belirtir.
Mohr-Coulomb Kayma Mukavemeti Teorisi: Coulomb teorisinin bir uzantısıdır ve kayma mukavemetinin uygulanan gerilme durumuna bağlı olduğunu dikkate alır.
Terzaghi Kayma Mukavemeti Teorisi: Bu teori, kayma mukavemetinin efektif gerilme ve iç sürtünme açısı ile orantılı olduğunu belirtir.

Kayma Mukavemeti Parametreleri

Kayma mukavemeti teorileri, aşağıdaki parametreler kullanılarak tanımlanır:

İç Sürtünme Açısı (φ): Zeminin kaymaya karşı direncini temsil eden bir açıdır.
Kohezyon (c): Zeminin kaymaya karşı direncini temsil eden bir gerilmedir.
Etkili Gerilme (σ’): Zemindeki su basıncının çıkarıldığı gerilmedir.

Kayma Mukavemeti Testleri

Kayma mukavemeti parametreleri, laboratuvar testleri kullanılarak belirlenir. En yaygın kullanılan testler şunlardır:

Direkt Kesme Testi: Bir zemin numunesi, belirli bir normal gerilme altında kaydırılır ve kayma mukavemeti ölçülür.
Triaksiyal Sıkıştırma Testi: Bir zemin numunesi, üç eksenli gerilme altında sıkıştırılır ve kayma mukavemeti ölçülür.
Kanatlı Penetrasyon Testi (CPT): Bir prob, zemine itilir ve kayma mukavemeti ile ilgili veriler toplanır.

Uygulamalar

Kayma mukavemeti, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli geoteknik uygulamalarda kullanılır:

Stabilite Analizi: Yamaçların, duvarların ve diğer yapıların kaymaya karşı direncinin değerlendirilmesi.
Temel Tasarımı: Temellerin taşıma kapasitesinin ve yerleşmelerinin belirlenmesi.
Yamaç Mühendisliği: Yamaçların tasarımı ve stabilize edilmesi.
Zemin İyileştirme: Zeminlerin kayma mukavemetini artırmak için tekniklerin uygulanması.

Faydalı Siteler ve Dosyalar