Zeytin Denince Akla Gelenler

Sıtın: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Sıtın, Anopheles cinsine ait sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşan, yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Plasmodium parazitinin neden olduğu bu hastalık, yüksek ateş, titreme ve terleme gibi belirtilerle kendini gösterir. Sıtın, tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme yol açabilir.

Sıtın Belirtileri

Sıtın belirtileri, parazitin türüne ve bulaşma miktarına bağlı olarak değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

Yüksek ateş (40°C veya daha yüksek)
Titreme
Terleme
Baş ağrısı
Kas ağrıları
Kusma
İshal
Sarılık (cilt ve gözlerin sararması)
Anemi (kansızlık)

Sıtın Nedenleri

Sıtın, Plasmodium parazitinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu parazit, Anopheles cinsine ait sivrisineklerin ısırmasıyla insanlara bulaşır. Sivrisinek, paraziti taşıyan bir kişiyi ısırdığı zaman, parazit sivrisineğin tükürük bezlerine geçer. Sivrisinek daha sonra başka bir kişiyi ısırdığı zaman, parazit kişinin kan dolaşımına girer.

Sıtın Türleri

Beş farklı tür Plasmodium paraziti vardır ve bunların her biri farklı bir tür sıtına neden olur:

Plasmodium falciparum: En tehlikeli sıtın türüne neden olur ve tedavi edilmezse ölüme yol açabilir.
Plasmodium vivax: En yaygın sıtın türüne neden olur ve genellikle daha az şiddetlidir.
Plasmodium ovale: P. vivax’a benzer belirtilere neden olur, ancak daha az yaygındır.
Plasmodium malariae: En nadir sıtın türüne neden olur ve genellikle daha az şiddetlidir.
Plasmodium knowlesi: Maymunlarda bulunan bir parazittir, ancak insanlara da bulaşabilir ve şiddetli sıtına neden olabilir.

Sıtın Teşhisi

Sıtın teşhisi, kişinin belirtilerine ve tıbbi geçmişine dayanarak konur. Kesin teşhis için kan testi yapılır. Kan testinde, parazit mikroskobik olarak incelenir veya parazitin DNA’sı tespit edilir.

Sıtın Tedavisi

Sıtın tedavisi, parazitin türüne ve şiddetine bağlıdır. En yaygın kullanılan ilaçlar şunlardır:

Artemisinin türevleri: P. falciparum sıtını tedavi etmek için kullanılan birinci basamak ilaçlardır.
Klorokin: P. vivax, P. ovale ve P. malariae sıtınını tedavi etmek için kullanılır.
Meflokin: P. falciparum sıtını tedavi etmek için kullanılır, ancak bazı yan etkileri vardır.
Malaron: P. falciparum sıtını tedavi etmek için kullanılan bir kombinasyon ilaçtır.
Kinine: P. falciparum sıtını tedavi etmek için kullanılır, ancak ciddi yan etkileri vardır.

Sıtın Komplikasyonları

Tedavi edilmezse, sıtın ciddi komplikasyonlara neden olabilir, bunlar şunları içerir:

Sıtın koması: Parazitin beyne ulaşması sonucu oluşan yaşamı tehdit eden bir durumdur.
Akciğer ödemi: Akciğerlerde sıvı birikmesi sonucu oluşan yaşamı tehdit eden bir durumdur.
Böbrek yetmezliği: Böbreklerin düzgün çalışmayı bırakması sonucu oluşan yaşamı tehdit eden bir durumdur.
Anemi: Kırmızı kan hücresi sayısının azalması sonucu oluşan bir durumdur.
Sarılık: Karaciğerin düzgün çalışmayı bırakması sonucu oluşan bir durumdur.

Sıtın Önlenmesi

Sıtın önlenmesinin en etkili yolu, sivrisinek ısırıklarını önlemeye yönelik önlemler almaktır. Bu önlemler şunları içerir:

Sivrisinek kovucu kullanmak: DEET, pikaridin veya IR3535 içeren sivrisinek kovucular kullanın.
Uzun kollu gömlek ve pantolon giymek: Sivrisineklerin cildinize ulaşmasını önleyin.
Sivrisinek cibinliği kullanmak: Uyurken sivrisineklerin size ulaşmasını önleyin.
Sivrisinek ilaçlı tablet veya sprey kullanmak: Evlerinizi ve çevrenizi sivrisineklerden arındırın.
Sıtın aşısı yaptırmak: Sıtın aşısı, sıtın riskini azaltmaya ve hastalığın şiddetini hafifletmeye yönelik bir seçenektir.

Sıtın Hakkında Faydalı Kaynaklar