Zeytinyağlı Sarma: Tarihi, Çeşitleri ve Yapımı
Zeytinyağlı sarma, Türk mutfağının en sevilen yemeklerinden biridir. Ülkemizin her yerinde farklı şekillerde yapılsa da temel malzemeleri aynıdır: zeytinyağı, pirinç, kıyma, soğan, maydanoz ve baharatlar.
Zeytinyağlı Sarmanın Tarihi
Zeytinyağlı sarmanın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. İlk olarak MÖ 2000 yıllarında Mezopotamya’da yapıldığı düşünülmektedir. Daha sonra Yunanistan, Roma ve Bizans imparatorluklarına yayılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise sarmanın birçok çeşidi yapılmıştır ve günümüze kadar ulaşmıştır.
Zeytinyağlı Sarmanın Çeşitleri
Zeytinyağlı sarma, kullanılan malzemelere ve yapım şekline göre birçok çeşide sahiptir. En yaygın olanları şunlardır:
- Yaprak Sarması: Ülkemizin her yerinde yapılan klasik zeytinyağlı sarmadır. Üzüm yaprağı, pirinç, kıyma, soğan, maydanoz ve baharatlarla yapılır.
- Lahana Sarması: Yaprak sarmasına benzer, ancak lahana yaprağı kullanılarak yapılır.
- Pazı Sarması: Yaprak sarmasına benzer, ancak pazı yaprağı kullanılarak yapılır.
- Kabak Sarması: Kabak çiçeği kullanılarak yapılan bir sarma çeşididir.
- Patlıcan Sarması: Patlıcan dilimleri kullanılarak yapılan bir sarma çeşididir.
- Biber Sarması: Biberler kullanılarak yapılan bir sarma çeşididir.
Zeytinyağlı Sarmanın Yapımı
Zeytinyağlı sarma yapmak için öncelikle yapraklar hazırlanır. Üzüm yaprakları veya diğer yapraklar yıkanır ve sapları kesilir. Daha sonra iç harç hazırlanır. Pirinç, kıyma, soğan, maydanoz ve baharatlar karıştırılır. Hazırlanan iç harç yaprakların üzerine konur ve sarılır. Sarılan yapraklar tencereye dizilir ve üzerine zeytinyağı ve su eklenir. Tencere kısık ateşte pişirilir.
Zeytinyağlı Sarmanın Faydaları
Zeytinyağlı sarma, sağlıklı ve besleyici bir yemektir. İçerdiği zeytinyağı, pirinç, kıyma, soğan, maydanoz ve baharatlar sayesinde birçok fayda sağlar.
- Zeytinyağı, kalp sağlığı için faydalıdır. Kolesterolü düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır.
- Pirinç, karbonhidrat açısından zengindir ve enerji verir.
- Kıyma, protein açısından zengindir ve kas gelişimine yardımcı olur.
- Soğan, antioksidan açısından zengindir ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Maydanoz, vitamin ve mineral açısından zengindir ve vücudun genel sağlığına katkıda bulunur.
- Baharatlar, sindirimi kolaylaştırır ve metabolizmayı hızlandırır.
Zeytinyağlı Sarmanın Püf Noktaları
- Yapraklar sarılırken sıkı bir şekilde sarılmalıdır. Aksi takdirde pişerken açılabilirler.
- Tencereye dizilen yaprakların üzerine zeytinyağı ve su eklenmelidir. Aksi takdirde yapraklar kuruyabilir.
- Tencere kısık ateşte pişirilir. Aksi takdirde yapraklar yanabilir.
- Pişen sarma, servis edilmeden önce 10-15 dakika dinlendirilmelidir. Aksi takdirde dağılabilir.
Zeytinyağlı Sarmanın Servisi
Zeytinyağlı sarma, sıcak veya soğuk olarak servis edilebilir. Sıcak olarak servis edilirken üzerine yoğurt veya cacık dökülebilir. Soğuk olarak servis edilirken üzerine limon suyu sıkılabilir.
Zeytinyağlı Sarmanın Yanında Ne Yenir?
Zeytinyağlı sarma, genellikle pilav, cacık veya yoğurtla servis edilir. Ayrıca salata veya turşu da servis edilebilir.
Zeytinyağlı Sarmanın Saklanması
Zeytinyağlı sarma, buzdolabında 3-4 gün saklanabilir. Dondurucuda ise 1-2 ay saklanabilir.
Zeytinyağlı Sarmanın Faydalı Siteleri ve Dosyaları
- Zeytinyağlı Sarma Tarifi
- Zeytinyağlı Sarma Çeşitleri
- Zeytinyağlı Sarmanın Faydaları
- Zeytinyağlı Sarmanın Püf Noktaları
- Zeytinyağlı Sarmanın Servisi
- Zeytinyağlı Sarmanın Saklanması